การนวดมีประโยชน์อย่างไรในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง
การนวดคือ วิธีการรักษาความเจ็บปวดที่เก่าแก่มากวิธีหนึ่ง ซึ่งถือว่าเป็นศาสตร์และศิลป์ในการรักษาโรค โดยส่วนใหญ่จะมีรูปแบบที่แตกต่างกันไปตามสังคมวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ การนวดที่แพร่หลายในประเทศไทยมีหลายประเภทดังนี้
- นวดแบบสากลหรือนวดแบบสวีดิซ (Swedish massage) เป็นการนวดที่ใช้ วิธีนวด เน้นการลูบเบา ลูบหนัก ร่วมกับการคลึงและการเคาะ การนวดลักษณะนี้ถือเป็นการนวดที่ไม่รุนแรง สามารถนวดได้ทุกส่วนของร่างกาย
- นวดไทย (Thai massage) หรือนวดแผนโบราณ เดิมเรียกการนวดลักษณะนี้ว่า การจับเส้นโบราณ โดยส่วนใหญ่การแพทย์แผนไทยโบราณจะใช้ วิธีนวด ร่วมกับการใช้ยาสมุนไพรเพื่อบำบัดรักษาโรคให้คนไข้ หลักการของนวดไทยคือ เน้น หน่วง นิ่ง โดยใช้มือ เท้า เข่า ศอกและนิ้วหัวแม่มือในการกดนวด
- นวดเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (Connective tissue massage/CTM) เป็นการนวดที่กระทำต่อผิวหนัง เพื่อให้กระตุ้นการทำงานของระบบประสาทอัตโนมัติ วิธีนวด ลักษณะนี้ต้องได้รับการรักษาจากผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางเท่านั้น
- นวดจีน (Chinese massage) มี วิธีนวด ตามจุดฝังเข็ม เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายมีสุขภาพแข็งแรง ทั้งยังสามารถกระตุ้นให้ข้อต่อต่างๆทำงานได้ดีขึ้นอีกด้วย
ประโยชน์ของการรักษาด้วย วิธีนวด มีหลากหลายด้าน ได้แก่ ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของระบบโลหิตและระบบน้ำเหลืองให้ดีขึ้น สามารถลดอาการปวดและช่วยให้กล้ามเนื้อคลายจากความเครียด ช่วยลดความตึงตัวของกล้ามเนื้อและลดการยึดติดของข้อต่อต่างๆ ทั้งยังสามารถชะลอการฝ่อลีบของกล้ามเนื้อได้ เนื่องจากการนวดช่วยเพิ่มให้เลือดมาหล่อเลี้ยงบริเวณที่ถูกนวดได้ดียิ่งขึ้น
ข้อห้ามและข้อควรระวังในการรักษาด้วยการนวดมีดังนี้
- บริเวณที่มีบาดแผล เพราะอาจทำให้ติดเชื้อได้
- บริเวณที่เป็นมะเร็ง ไม่สามารถนวดได้เนื่องจาก อาจทำให้เกิดการกระจายตัวของมะเร็งได้
- บริเวณที่เกิดเนื้อตายหรือมีสีดำ เนื่องจากภาวะเนื้อตายเกิดจากเส้นเลือดอุดตันหรือเลือดไปเลี้ยงน้อย การนวดอาจทำให้ก้อนเลือดในหลอดเลือดดำเคลื่อนไปอุดที่ปอดหรือสมองได้
- ขณะที่มีไข้ ครั่นเนื้อครั่นตัว
- ในผู้ป่วยที่มีภาวะเส้นเลือดอักเสบ
- อาการอักเสบเฉียบพลันเพราะการนวดทำให้อาการรุนแรงขึ้น
- กระดูกหักหรือกระดูกเคลื่อน
- ผู้ป่วยโรคผิวหนัง เนื่องจากจะทำให้เชื้อแพร่กระจายได้
- ภาวะเลือดออก
- บริเวณที่โดนน้ำร้อนลวก ไฟไหม้ พุพอง
- ฝี
- ในผู้ป่วยเบาหวาน ห้ามใช้การนวดที่รุนแรง
- ในผู้ป่วยโรคหัวใจ ต้องระมัดระวังเพราะการนวดจะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของระบบไหลเวียนเลือด อาจทำให้หัวใจเต้นเร็วขึ้นได้
- ในผู้ป่วยที่เป็นวัณโรคระยะแพร่กระจาย
- ผู้ที่มีโรคติดต่อทุกชนิด
- ผู้ป่วยโรคปอดอักเสบในระยะที่มีไข้
การนวดถือเป็นวิธีรักษาแบบแพทย์ทางเลือกวิธีหนึ่งที่นิยมใช้ร่วมกับการรักษาอื่นๆ เช่นการรักษาด้วยยา การรักษาทางกายภาพบำบัด เพื่อให้ได้ผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น วิธีนวดในรูปแบบต่างๆสามารถใช้รักษาได้หลายโรค ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการหวังผลการรักษาว่าต้องการแก้ไขปัญหาใด
ในกรณีของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองในระยะเฉียบพลัน ปัญหาหลักที่พบเจอคือกล้ามเนื้ออ่อนแรง มีการฝ่อลีบของกล้ามเนื้อที่ไม่ได้ใช้งาน การนวดถือเป็นการรักษาแพทย์ทางเลือกที่สามารถรักษาร่วมกับการใช้ยาและการกายภาพบำบัดได้ ส่วนในกลุ่มผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเรื้อรัง
ปัญหาหลักที่พบเจอคือการเกร็งของกล้ามเนื้อที่ผิดปกติ จนจำกัดการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันเช่น การนั่ง การยืน การเดิน อาการเกร็งกล้ามเนื้อมากจนเกินไปส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการเจ็บปวดตามมา ส่งเสริมให้ความสามารถในการทำกิจกรรมต่างๆลดลงตามไปด้วย ในระยะนี้สามารถใช้นวดไทยหรือนวดสวีดิซมารักษาเพื่อลดอาการตึงตัวของกล้ามเนื้อและบรรเทาอาการปวดของผู้ป่วยได้ เน้นเป็นเพื่อการผ่อนคลาย ในบางการศึกษาได้กล่าวว่า ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะเรื้อรัง เมื่อได้รับการรักษาด้วยการนวดร่วมกับการรักษาทางกายภาพบำบัด สามารถเพิ่มความสามารถในการทำกิจกรรมของผู้ป่วยได้อย่างมีนัยสำคัญ
ดังนั้น นวดถือเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ทั้งนี้จะต้องคำนึงถึงความปลอดภัยในการรักษา ต้องปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนว่าผู้ป่วยที่บ้านอยู่ในระยะที่ควรได้รับการรักษานี้หรือไม่ เพื่อให้ได้ประสิทธิภาพที่ดีที่สุดสำหรับคนไข้ และป้องกันอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้น
What are the benefits of massage in cerebrovascular patients?
Massage is one of the oldest methods of pain treatment. Which is considered a science and art in the treatment of disease. Most of them have different forms according to the society and culture of each nation. There are several types of massage that are prevalent in Thailand as follows:
Universal massage or Swedish massage is a massage that uses a massage method that focuses on light stroking, heavy stroking, together with rolling and tapping. This type of massage is considered a mild massage.
Can massage all parts of the body
Thai massage or traditional massage This type of massage was originally called ancient draw Most of the time, traditional Thai traditional medicine uses massage methods together with herbal medicines to treat patients’ illnesses.
The principle of Thai massage is focusing, slowing, and stillness by using hands, feet, knees, elbows and thumbs to massage.
Connective tissue massage (CTM) is a massage that acts on the skin. To stimulate the work of the autonomic nervous system This type of massage must be treated by specialists only.
Chinese massage (Chinese massage) has a way to massage the acupuncture points. to stimulate the body to be healthy It can also stimulate joints to work better as well.
There are many benefits of massage therapy, including improving blood circulation and lymphatic system. It can reduce pain and help muscles relax from stress. Reduces muscle tightness and reduces joint adhesion. It can also slow down muscle atrophy.
Because the massage increases the blood to nourish the massage area better.
Contraindications and precautions for massage therapy are as follows:
wounded area because it may cause infection
cancerous area unable to massage due to may cause the spread of cancer
The area where the necrosis occurs or is black. This is because necrosis is caused by clogged arteries or less blood supply.
Massage can cause a blood clot in a vein to move to the lungs or brain.
While having a fever, shivering
in patients with arteriosclerosis
Acute inflammation caused by massage exacerbates the symptoms.
broken or dislocated bones
skin disease patients because it can spread the infection
hemorrhage
Areas exposed to scalds, fires, blisters
abscess
Massage is an alternative medical treatment that is commonly used in combination with other treatments. such as drug treatment physical therapy treatment for more effective treatment results Massage methods in various forms can be used to treat many diseases. Depending on the expectation of the treatment to solve any problems.
In the case of stroke patients in the acute phase The main problem encountered is muscle weakness. There is atrophy of inactive muscles. Massage is an alternative medical treatment that can be combined with medication and physical therapy.
In the group of patients with chronic stroke The main problem encountered is abnormal muscle contraction. Until they limit their activities in daily life such as sitting, standing, walking.
Encourage the ability to perform various activities as well. During this period, Thai massage or Swedish massage can be used for treatment to reduce muscle tightness and relieve pain of the patient.
The emphasis is on relaxation. Some studies have said that in patients with chronic stroke When receiving massage therapy in combination with physical therapy It can significantly increase the patient’s ability to perform activities.
Therefore, massage is another treatment option in stroke patients.
It is important to consult a doctor or specialist to determine if the patient is at home in the range that should be treated. To get the best performance for the patient and prevent potential hazards
เอกสารอ้างอิง
- กรองแก้ว โตชัยวัฒน์, กัลยา ปรีดีคณิต, ธรรมรุจา อุดม, อรรถสิทธิ์ ศรีสุบัติ, อรุณี ไทยะกุล. (2562). การศึกษาผลของการนวดต่ออาการเกร็งในผู้ป่วยระบบประสาท. วารสารกรมการแพทย์, 44 (1), 42-46.
2.จิรายุ ชาติสุวรรณ, พรระวี เพียรผดุงรัชต์, อรุณพร อิฐรัตน์, ณภัทร พานิชการ. (2560). เปรียบเทียบประสิทธิภาพการทำกายภาพบำบัดร่วมกับการนวดไทยต่อความสามารถในการฟื้นฟูร่างกายและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกจากโรคหลอดเลือดสมองตีบ. ธรรมศาสตร์เวชสาร, 17 (3), 356-364.
3.อาจารย์รัตติยา จินเดหวา. (2540). กรุงเทพฯ: โครงการจัดตั้งคณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ.
