ทำไมถึงเป็น ตะคริว บ่อย? (Muscle clamp)
ตะคริว หากเอ่ยชื่อนี้เชื่อว่าหลายๆ คนเคยนอนแล้วรู้สึกกล้ามเนื้อเกร็งขึ้นมาเป็นก้อนแข็งรวมถึงมีอาการปวด กว่าจะดีขึ้นก็ทำเอาทรมานไปมากเลยทีเดียว แล้วคุณรู้ไหมคะว่าอาการนั้นคืออะไร? สำหรับใครที่คิดว่าอาการแบบนี้คือการเป็นตะคริวแน่ๆ ใช่ค่ะคุณคิดถูกต้องแล้ว แต่มันเกิดขึ้นได้อย่างไร และเราสามารถรักษาได้อย่างไร วันนี้เราจะมาเรียนรู้ไปพร้อมๆกันเลยค่ะ
“ตะคริว”คืออะไร ?
คือ การเกร็งตัวหรือการหดเกร็งของกล้ามเนื้อที่ทำให้มีอาการปวดและเป็นก้อนแข็ง โดยจะเกิดขึ้นอย่างฉับพลัน ไม่ว่าจะเป็นขณะที่เรากำลังออกกำลังกาย ขณะเดินหรือขณะนั่งพัก รวมถึงขณะที่เรานอนก็สามารถเกิดตะคริวขึ้นได้ โดยจะทำให้ผู้ที่เป็นมีอาการปวดหรือเจ็บกล้ามเนื้อบริเวณที่เกิดได้ อาจจะเกิดกับกล้ามเนื้อเพียงมัดเดียวหรือหลายๆมัดพร้อมกันได้
สาเหตุ
ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุและกลไกที่ชัดเจนของการเกิด แต่จากการศึกษาเชื่อว่าอาจเกิดได้จากการที่เอ็นและกล้ามเนื้อขาดการยืดหยุ่นทำให้เกิดการหดรั้งและการเกร็งของกล้ามเนื้อได้ง่าย และยังเชื่อว่าอาจเกิดได้จากเซลล์ประสาทและเส้นประสาทที่ควบคุมการหดและคลายตัวของกล้ามเนื้อทำงานผิดปกติไป หรืออาจเกิดจากการไหลเวียนของเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อนั้นไม่ดี รวมถึงการขาดน้ำ ภาวะเกลือแร่ไม่สมดุลโดยเฉพาะ sodium และ potassium กล้ามเนื้ออ่อนล้าหรือได้รับบาดเจ็บ และยังรวมไปถึงกล้ามเนื้ออ่อนแรงและต้องทำงานหนัก
อาการ
ผู้ป่วยจะรู้สึกว่ากล้ามเนื้อส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย เช่น น่อง ต้นขา ฯลฯ มีการแข็งเกร็งและปวดมาก เมื่อเอามือไปคลำดูจะรู้สึกแข็งเป็นก้อน ๆ ถ้าพยายามขยับเขยื้อนกล้ามเนื้อส่วนนั้นจะทำให้ยิ่งแข็งตัวและปวดมากขึ้น
การรักษา
- หยุดพักและไม่เคลื่อนไหวกล้ามเนื้อส่วนที่เป็นตะคริวชั่วคราว
- ช่วงที่กล้ามเนื้อมีการหดเกร็งมากให้ประคบด้วยน้ำอุ่นจัด
- หากมีอาการปวดหรือเจ็บกล้ามเนื้อมากให้ทำการประคบเย็น
- ดื่มน้ำหรือนมให้มากขึ้น
- ออกกำลังกายเพิ่มกำลังกล้ามเนื้อและยืดหยียดกล้ามเนื้อ
ยกตัวอย่าง ท่าออกกำลังกายกล้ามเนื้อน่อง
ยืนตรงกางเท้าออกประมาณความกว้างของหัวไหล่ หันหน้าเข้าหากำแพงและเอามือยันไว้ เขย่งปลายเท้าให้ส้นเท้าค่อยๆ ยกขึ้นจากพื้นสูงขึ้นมากที่สุดจนรู้สึกตึงที่กล้ามเนื้อน่อง หลังจากนั้นค่อย ๆ ลดส้นเท้าลง โดยที่ส้นเท้าไม่แตะโดนพื้น ทำจำนวน 12 ครั้ง 3 รอบ
ยกตัวอย่าง ท่ายืดกล้ามเนื้อน่อง
ยืนใกล้กำแพงเหยียดแขนทั้งสองข้างดันกำแพงไว้ โดยให้เท้าข้างที่ต้องการยืดอยู่ด้านหลังและอยู่ข้างหน้าอีกข้างหนึ่ง เข่าด้านหน้างอเล็กน้อย จากนั้นยืดขาด้านหลังให้หัวเข่าตรงกดส้นเท้าติดพื้น แล้วเอนตัวไปด้านหน้าเข้าหากำแพงเล็กน้อยให้น่องด้านหลังรู้สึกตึง ทำค้างไว้ประมาณ 20-30 วินาที จากนั้นสลับขา และทำซ้ำทั้งหมด 3 ครั้ง
อย่างไรก็ตามใครที่เกิดตะคริวบ่อยครั้ง ควรหมั่นออกกำลังกายและบริหารยืดกล้ามเนื้ออย่างสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ดื่มน้ำอย่างเพียงพอ และที่สำคัญไม่ควรทำกิจกรรมในท่าทางเดิมนานๆเพื่อป้องการการเกิดตะคริวซ้ำได้