การรักษาด้วย อาชาบำบัด สามารถช่วยฟื้นฟูผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะสมองพิการได้อย่างไร
อาชาบำบัด หรือการขี่ม้า เป็นวิธีการรักษารูปแบบหนึ่งที่มีมาอย่างยาวนาน โดยส่วนใหญ่จะนำมาใช้รักษาในกลุ่มเด็กที่มีภาวะโรคสมาธิสั้น โรคออทิสติก โรคดาวน์ซินโดรม และเด็กที่มีภาวะโรคสมองพิการหรือในชื่อภาษาอังกฤษที่เรียกว่าซีพี วันนี้ทาง ReBRAIN จะมาพูดถึงการรักษาด้วย อาชาบำบัด ว่าทำไมการรักษาด้วยการขี่ม้าหรืออาชาบำบัดจึงสามารถช่วยฟื้นฟูเด็กที่มีภาวะสมองพิการได้
ภาวะโรคสมองพิการ (Cerebral Palsy) หรือชื่อเรียกย่อในภาษาอังกฤษว่าซีพี เป็นโรคที่เกิดจากความผิดปกติของสมองอย่างถาวรทำให้เกิดความพิการ ซึ่งจะส่งผลทำให้การทำงานของกล้ามเนื้อส่วนต่างๆของร่างกายผิดปกติส่งผลทำให้การเคลื่อนไหวและการทรงท่าที่ผิดปกติ เช่น เกิดอาการเกร็งที่ใบหน้า แขนขา เป็นต้น นอกจากนี้ยังส่งผลต่อเรื่องการทรงท่าในขณะนั่ง ยืนหรือเดิน จนไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้
สาเหตุของการเกิดโรคเกิดขึ้นได้หลายสาเหตุ แต่จะแบ่งสาเหตุการเกิดโรคเป็น 3 ช่วงใหญ่ๆคือ
1.ช่วงที่เด็กอยู่ในครรภ์มารดา ได้แก่ มีความผิดปกติของสมองตั้งแต่กำเนิด, มีความผิดปกติของโครโมโซม,
เด็กขาดออกซิเจนขณะอยู่ในครรภ์เกิดจากภาวะเลือดออกระหว่างครรภ์ และ ได้รับสารพิษจากมารดา(บุหรี่, สุรา) เป็นต้น
2.ช่วงคลอด ได้แก่ เด็กคลอดก่อนกำหนดหรือเด็กที่มีน้ำหนักตัวน้อย (น้อยกว่า 2500 กรัม)
เด็กขาดออกซิเจนขณะคลอดจากท่าคลอดที่ลำบากหรือท่าคลอดที่ผิดปกติ เป็นต้น
3.ช่วงหลังคลอด ได้แก่ เด็กขาดออกซิเจนจากภาวะชัก, เด็กเกิดการติดเชื้อและการเกิดอุบัติเหตุที่ทำอันตรายต่อสมอง ซึ่งสาเหตุที่กล่าวมาทั้งหมดส่งผลทำให้เด็กมีความผิดปกติ กล้ามเนื้อมีอาการเกร็ง บางรายมีอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือบางรายมีอาการกล้ามเนื้อเกร็งสลับกับกล้ามเนื้ออ่อนแรงเป็นช่วงๆ ส่งผลทำให้เกิดการเคลื่อนไหวที่ไม่ปกติ รบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ในกิจกรรมต่างๆ เช่น การนอน การตั้งคลาน การนั่ง การยืน และการเดิน เป็นต้น
อาชาบำบัดหรือภาษาอังกฤษเรียกว่าฮิบโปเทอร์ราปี่ (Hippotherapy) เป็นการรักษาฟื้นฟูโดยใช้ม้าเป็นตัวช่วยในการลดอาการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อขณะอยู่บนหลังม้า ช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อสะโพกและช่วยเรื่องการเรียนรู้ในการทรงท่าของเด็ก นอกจากนี้จังหวะการก้าวเดินของม้าที่มี 4 จังหวะที่มีทั้งช่วงก้าวขา (swing phase) และช่วงวางขา (stance phase) มีการเคลื่อนไหวของกระดูกเชิงกรานเป็น
3 ระนาบ คือ ทางด้านข้าง ทางด้านหน้าหลังและทางด้านขวาง ซึ่งคล้ายคลึงการเดินของคน ส่งผลทำให้ร่างกายของผู้ที่ขี่ม้าได้มีการเคลื่อนไหวของกระดูกเชิงกรานร่วมกับการเคลื่อนไหวของม้าด้วย ซึ่งจะเพิ่มความยืดหยุ่นของร่างกาย การทรงท่าและการเคลื่อนไหวส่วนต่างๆไปด้วย
จากงานวิจัยของ Park ES และคณะ ในกลุ่มเด็กสมองพิการจำนวน 34 คนโดยฝึกนั่งขี่ม้าเป็นระยะเวลา 45นาที สัปดาห์ละ 2 ครั้งจำนวน 8 สัปดาห์พบว่าเด็กสมองพิการมีการเคลื่อนไหวของรยางค์ส่วนต่างๆดีขึ้นและอาการเกร็งของกล้ามเนื้อรยางค์ส่วนต่างๆลดลง
จากวิจัยของ Mutoh T และคณะในกลุ่มเด็กสมองพิการจำนวน 24 คน โดยฝึกนั่งขี่ม้าเป็นระยะเวลา 30นาที สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ระยะเวลา 1 ปีโดยมีการติดตามผลการรักษาทุกๆ 3 เดือน สามารถช่วยเพิ่มความสามารถและประสิทธิภาพการเดินในเด็กสมองพิการ นอกจากนี้ยังทำให้ภาวะจิตใจและคุณภาพชีวิตของผู้ปกครองดีขึ้น
จะเห็นได้ว่าการรักษาด้วยวิธีการที่เรียกว่าอาชาบำบัด สามารถช่วยให้เด็กสมองพิการสามารถฟื้นตัวได้ทั้งในด้านของร่างกาย ในเรื่องการเคลื่อนไหว การลดอาการเกร็งตัวของกล้ามเนื้อ การทรงท่า นอกจากนี้ยังส่งผลต่อเรื่องอารมณ์ของเด็กและจิตใจของเด็กร่วมด้วย ดังนั้นการรักษาด้วยอาชาบำบัดเหมาะสำหรับฟื้นฟูเด็กสมองพิการร่วมกับการรักษาทางกายภาพบำบัด
References:
Mutoh T, Mutoh T, Tsubone H, Takada M, Doumura M, Ihara M, et al. Impact of Long-Term Hippotherapy on the Walking Ability of Children With Cerebral Palsy and Quality of Life of Their Caregivers. Frontiers in neurology. 2019;10:834.
Park ES, Rha DW, Shin JS, Kim S, Jung S. Effects of hippotherapy on gross motor function and functional performance of children with cerebral palsy. Yonsei medical journal. 2014;55(6):1736-42.
How can paresthesia therapy help rehabilitate children with cerebral palsy?
paresthesia or horseback riding It is a form of treatment that has been around for a long time. It is mainly used to treat children with ADHD, autism, Down syndrome. And children with cerebral palsy, also known as CP, today, ReBRAIN will talk about paresthesia therapy and why horseback riding or paresthesia therapy can help rehabilitate children with cerebral palsy. handicapped
Cerebral Palsy, abbreviated as CP in English It is a disease characterized by permanent brain dysfunction causing disability. This will result in abnormal functioning of the muscles in different parts of the body, resulting in abnormal movements and postures, such as stiffness in the face, arms, legs, etc. It also affects the posture while sitting. standing or walking until unable to perform daily life