เครื่องช่วยพยุงเข่า มีประโยชน์อย่างไรกับผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง
เครื่องช่วยพยุงเข่า (Knee brace/Knee orthoses) เป็นอุปกรณ์เสริมช่วยป้องกันเข่าไม่ให้บาดเจ็บในขณะทำกิจกรรม และยังสามารถจำกัดการเคลื่อนไหวของข้อเข่าให้อยู่ในช่วงที่เหมาะสมกับพยาธิสภาพของโรคนั้นๆ ส่วนประกอบที่สำคัญของ Knee brace มีดังต่อไปนี้
- สาย Strap ใช้สำหรับรัดต้นขาและปลายเข่า เพื่อยึดตำแหน่งอุปกรณ์
- ข้อเข่า (Knee joint) เป็นตัวปรับองศาของอุปกรณ์
- แกนโลหะ (Upright) เป็นตัวดามเพื่อเพิ่มมั่นคงของอุปกรณ์
- สายฟองน้ำนิ่ม เพื่อป้องกันการบาดเจ็บขณะสวมใส่อุปกรณ์
- ที่ปรับมุมงอเข่า เป็นสลักสามารถปรับองศาได้ระหว่าง 0 – 120 องศา
- ที่ปรับมุมเหยียดเข่า สามารถปรับองศาระหว่าง 0 – 75 องศา
วิธีใช้งานเครื่องช่วยพยุงเข่า Knee Brace มี 5 ขั้นตอนดังต่อไปนี้
- ท่าเริ่มต้นในการใส่อุปกรณ์ควรอยู่ในท่านอนหรือท่านั่ง โดยให้ผู้ป่วยเหยียดขาข้างที่มีพยาธิสภาพให้ตรงในแนวราบ
- แกะสาย Strap และสายฟองน้ำนิ่มออก แล้วนำตัวอุปกรณ์สอดทางด้านหลังขา โดยให้แกนโลหะแต่ละข้างอยู่กึ่งกลางขนานกับกระดูกต้นขาและปลายขา
- จัดตำแหน่งให้ข้อเข่าของอุปกรณ์อยู่ระดับเดียวกับกระดูกลูกสะบ้าของผู้ป่วย โดยข้อเข่าของอุปกรณ์ทั้ง 2 ข้างต้องขนานกันและอยู่ตำแหน่งเดียวกัน
- รัดสายฟองน้ำนิ่มให้กระชับ ตามด้วยรัดสาย Strap ให้แน่นพอดี โดยเริ่มจาก 2 เส้นที่ใกล้หัวเข่าก่อนแล้วตามด้วยเส้นที่เหลือ
- ตรวจเช็คความพอดีและความถูกต้องของอุปกรณ์ เช่น การปรับองศาที่จะใช้งาน ความครบถ้วนของอุปกรณ์ มีส่วนไหนชำรุดหรือไม่ก่อนใช้งานทุกครั้ง
วัตถุประสงค์ในการใช้เครื่องช่วยพยุงเข่าคือ ในผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องอ่อนแรงกล้ามเนื้อเหยียดเข่า งอเข่า เพื่อป้องกันเข่าแอ่นหรือเข่าทรุดในขณะทำกิจกรรมต่างๆเช่น ฝึกเดิน หรือใช้ในผู้ป่วยที่บาดเจ็บเส้นเอ็นในข้อเข่า หลังจากได้รับการผ่าตัดแล้วแพทย์จะให้ใส่อุปกรณ์เพื่อจำกัดการเคลื่อนไหวของข้อเข่า
แล้วเครื่องช่วยพยุงเข่ามีประโยชน์อย่างไรกับผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง อุปกรณ์นี้มีประโยชน์อย่างมากในผู้ป่วยหลอดเลือดสมองในระยะแรก หรือระยะเฉียบพลันที่มีอาการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อจะช่วยเพิ่มความมั่นคงให้กับข้อเข่าทำให้แนวข้อสะโพกตรงขึ้น ป้องกันภาวะเข่าแอ่นและเข่าทรุดในขณะที่ลงน้ำหนักขาข้างที่อ่อนแรง ช่วยทำให้การฝึกยืนและเดินดีขึ้นอีกทั้งยังส่งเสริมให้ขาข้างที่อ่อนแรงเกิดการทำงานและฟื้นตัวได้เร็วขึ้นอีกด้วย ทั้งนี้ก่อนที่จะเลือกซื้ออุปกรณ์ช่วยต่างๆมาใช้ ผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดก่อนว่าเหมาะสมกับท่านหรือไม่ เพื่อความปลอดภัยและผลประโยชน์สูงสุดของการใช้งาน
knee support What are the benefits for stroke patients?
Knee brace/Knee orthoses is an accessory to help prevent knee injuries while doing activities. and can also limit the movement of the knee joint to a range suitable for the pathology of the disease. The key components of the knee brace are as follows.
Straps are used to secure the thighs and knees. to mount the device
Knee joint is a device that adjusts the angle of the device.
Metal shaft (Upright) is a splint to increase the stability of the device.
soft sponge To prevent injury while wearing the device
knee flexion adjuster It is a latch that can adjust the angle between 0 – 120 degrees.
angle adjuster The degree can be adjusted between 0 – 75 degrees.
เอกสารอ้าง
นงนุช ล่วงพ้น. การใช้อุปกรณ์ดาม/พยุงขาชนิดยาวในการเพิ่มกำลังกล้ามเนื้อต้นขาในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกระยะเฉียบพลัน. วารสารมหามวิทยาลัยคริสเตียน 24(2) 2018: 341.
อาจารย์แพทย์หญิง สุพรรณี ปังสุวรรณ. (มปป). เครื่องช่วยเดิน (Gait Aid) และกายอุปกรณ์เสริม (Orthoses). กรุงเทพฯ: สาขาวิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู ศูนย์การแพทย์ปัญญานันทภิกขุชลประทาน มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. (อัดสำเนา).
หน่วยกายอุปกรณ์ ฝ่ายเวชศาสตร์ฟื้นฟู โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์. (มปป). คู่มือและความรู้เกี่ยวกับการใช้ FUNCTIONAL KNEE BRACE. กรุงเทพฯ: โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์. (อัดสำเนา).