โรค พาร์กินสัน ในผู้สูงอายุ
โรค พาร์กินสัน (Parkinson’s disease ) เป็นโรคเสื่อมของระบบประสาทที่พบได้บ่อยในผู้สูงอายุ
รองจากโรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease )
สาเหตุของการเกิดโรค พาร์กินสัน
โรค พาร์กินสัน เกิดจากการตายของเซลล์สมอง ที่เรียกว่า Substantia nigra pars compacta ซึ่งเป็นสมองส่วนที่สร้าง โดปามีน (Dopamine) ที่เป็นสารสื่อประสาทที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนไหวของร่างกาย เมื่อสมองส่วนที่สร้างโดปามีนตายไป ไม่สามารถผลิตสารโดปามีนได้ตามปกติทำให้เกิดการเสียสมดุลของสารโดปามีนในสมอง ส่งผลให้ผู้ป่วยมีการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ อีกทั้งยังอาจมีความผิดปกติในด้านจิตใจและอารมณ์ เป็นสาเหตุทำให้ ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีบุคลิกภาพความคิด ความจำและความเฉลียวฉลาดเปลี่ยนไปจากปกติ
อาการของโรค
1.การเคลื่อนไหวช้ากว่าปกติ (bradykinesia) จะเคลื่อนไหวทำอะไรก็ช้าลง
2.อาการสั่นขณะพัก (Resting tremor ) ของ มือ เท้า คาง ลิ้น ศีรษะ หากเกิดขึ้นที่ปากและคาง ผู้ป่วยจะมีลักษณะเหมือนเคี้ยวอะไรบางอย่าง
3.ภาวะกล้ามเนื้อแข็งเกร็ง แบบ lead pipe rigidity และแบบ cogwheel rigidity คือภาวะกล้ามเนื้อมีแรงตึงตัวมากขึ้นเมื่อถูกจับยืดออก โดยเกิดการแรงตึงตัวตลอดช่วง
4.มีปัญหาสมดุลการทรงตัว(postural instability)
- เดินแล้วโน้มตัวไปข้างหน้าร่วมกับการเดินซอยเท้าก้าวขาสั้นๆ ทำให้ใช้เวลาในการเดินนานกว่าปกติ (Shuffling gait with festination )
- คิดได้ช้าลง ความจำไม่ดี ซึมเศร้า นอนหลับไม่สนิท นอนละเมอ
แบบประเมินอาการพาร์กินสันด้วยตนเอง
https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/parkinsons-disease
การรักษาโรคพาร์กินสันประกอบด้วย 3 วิธี
1.รักษาด้วยยา เพื่อสร้างสารโดปามีนให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกายได้ สำหรับยาที่ใช้ใน
ปัจจุบัน คือยากลุ่ม LEVODOPA และยากลุ่ม DOPAMINE AGONIST เป็นหลัก (การใช้ยาแต่ละชนิด
ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยจากแพทย์ตามความเหมาะสม
- การทำกายภาพบำบัด เพื่อให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตใกล้เคียงคนปกติที่สุด โดยเน้นการออก
กำลังกายดังนี้
2.1 การยืดกล้ามเนื้อ (Stretching exercise) ควรใช้การยืดกล้ามเนื้อเป็นการอบอุ่นร่างกาย
ก่อนและหลังออกกำลังกาย
2.2 การออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ (Strengthening exercise)
เช่นการออกกำลังกายร่วมกับการใส่ถุงทราย
2.3 การออกกำลังกายแบบแอโรบิก เช่น การเต้นลีลาศ หรือการออกกำลังแบบไท่ชี่
การออกกำลังกายอย่างไทชี่เหมาะกับผู้ป่วยพาร์กินสันในระยะแรกและผู้ป่วยที่สูงอายุ
เพราะเป็นการออกกำลังกายที่ไม่หนักเกินไป ปลอดภัยสำหรับผู้สูงอายุ
2.4 การฝึกเดินลงน้ำหนักบนสายพานแบบมีเข็มขัดช่วยพยุงน้ำหนัก ทำให้ผู้ป่วยเดินก้าวขาได้ยาว
ขึ้นและเป็นจังหวะสม่ำเสมอ เป็นการช่วยปรับรูปแบบการเดินให้เหมาะสมอีกด้วย
2.5 การฝึกแบบกิจกรรมจำเพาะเจาะจง ส่งเสริมการทรงตัวและการเดิน ได้แก่ การฝึกเดิน
บนทางลาด การฝึกเดินเก็บวัตถุตามพื้น การฝึกยืนทรงตัวบนพื้นโฟม
2.6 การกดจุดว้อยต้ายังไม่มีงานวิจัยรอรับสำหรับผู้ป่วยพาร์กินสันส่วนมากจะนิยม
ในเด็กที่มีปัญหาการเคลื่อนไหว แต่คุณสมบัติเทคนิคว้อยต้าเป็นการกระตุ้นระบบ
ประสาทส่วนกลาง ด้วยปฎิกิริยารีเฟล็กซ์โลโคโมลั่นเป็นการกระตุ้นกล้ามเนื้อ
ให้สามารถควบคุมท่าทาง การทรงตัว ทรงท่า และเกิดเป็นการเคลื่อนไหวที่สำคัญ
เทคนิคว้อยต้าจึงอาจนำมาประยุกต์ใช้ในผู้ที่บกพร่องการเคลื่อนไหวอย่างผู้ป่วยพาร์กินสัน
- การผ่าตัด โดยการผ่าตัดฝังเครื่องกระตุ้นสมองส่วนลึกด้วยไฟฟ้า (deep brain stimulation)
และการผ่าตัดแบบทำลายโดยใช้คลื่นวิทยุ (radiofrequency ablative surgery)
อย่างไรก็ตามการฝึกตามโปรแกรมที่ได้กล่าวมาข้างต้นนั้นต้องร่วมกับการทานยาตามที่แพทย์แนะนำทั้งนี้การศึกษาส่วนใหญ่ทำในกลุ่มผู้ป่วยพาร์กินสันที่มีอาการในระยะแรกเริ่มเท่านั้น หากผู้ป่วยทราบว่าตัวท่านเองมีอาการของพาร์กินสันนอกจากจะรับยาตามที่แพทย์สั่งแล้ว การดูแลตนเองอย่างการออกกำลังกายและการทำกายภาพบำบัดก็มีความสำคัญเช่นกัน ซึ่งการทำกายภาพบำบัดจะส่งผลดีต่อการเคลื่อนไหว การทรงตัว และช่วยให้ผู้ป่วยพาร์กินสันมีคุณภาพชีวิตที่
อ้างอิง
Shu H-F, Yang T, Yu S-X, Huang H-D, Jiang L-L, Gu J-W, et al. Aerobic exercise for Parkinson’s disease: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. 2014; 9(7):
Li F, Hammer P, Fitzgerald K et al. Tai chi and postural stability in patients with Parkinson’s disease. N ENGL J MED. 2012; 366: 511-9.
Ni X, Liu S, Lu F, Shi X, Guo X. Efficacy and safety of Tai Chi for Parkinson’s disease: A Systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. 2014; 9(6)/journal.pone
3.0
Veerasak muengpaisan. 2022. Parkinson’s disease. March 29, 2023, from https://www.siphhospital.com/th/news/article/share/parkinsons-disease
Parkinson’s disease in the elderly
Parkinson’s disease is a degenerative disease of the nervous system that is common in the elderly.
after Alzheimer’s disease (Alzheimer’s disease )
The cause of Parkinson’s disease
Parkinson’s disease is caused by the death of brain cells called the Substantia nigra pars compacta, which is the part of the brain that produces dopamine (Dopamine), a neurotransmitter involved in body movement. When the part of the brain that produces dopamine dies Inability to produce normal dopamine causing an imbalance of dopamine in the brain As a result, the patient has abnormal movements. They may also have mental and emotional disorders. cause This group of patients have personality and thinking. Memory and intelligence changed from normal.