ไขข้อสงสัยของ ไขสันหลัง และ SCI คืออะไร
หลายๆคนเคยได้ยินคำว่าการบาดเจ็บของ ไขสันหลัง หรือ Spinal cord injury แต่คงยังไม่รู้ใช่ไหมคะว่าจริงๆแล้วโรคนี้คืออะไร ปัญหาเหล่านั้นจะหมดไปเพราะวันนี้เรามีคำตอบ
เกิดจากเส้นประสาทไขสันหลังมีความเสียหายที่มีสาเหตุมาจากหลายด้านเช่น การเกิดอุบัติเหตุ, การเกิดของโรค, ภาวะความผิดปกติของเส้นเลือด โดยความเสียหายที่เกิดขึ้นนั้นจะส่งผลต่อตำแหน่งที่เส้นประสาทไขสันหลังดูแล ทำให้เกิดความผิดปกติต่างๆ เช่นมีความผิดปกติทางด้านการควบคุมการเคลื่อนไหว, การรับรู้ความรู้สึกและการทำงานของระบบอัตโนมัติในร่างกาย
สาเหตุการเกิดการบาดเจ็บของไขสันหลังนั้นมีได้ดังนี้
- อุบัติเหตุทางรถมอเตอร์ไซต์
- การล้ม
- ความรุนแรงที่เกิดจากโรค
- อุบัติเหตุทางด้านกีฬา
- สาเหตุอื่นๆ
โดยสาเหตุที่เกิดขึ้น จะทำให้เกิดอาการต่างๆ ซึ่งจะมีการแบ่งออกเป็น 2 ประเภท
1.แบ่งตาม ตำแหน่งที่เกิดขึ้นที่ไขสันหลัง ซึ่งจะมี 2 รูปแบบ
1.1 Tetraplegia ( Quadriplegia ) คือ การอ่อนแรงแขนและขาทั้งสองข้างโดยจะสูญเสียกำลังและการรับรู้ความรู้สึก ซึ่งผู้ป่วยจะสามารถเคลื่อนไหวคอได้บ้าง
1.2 Paraplegia คือ การอ่อนแรงของแขนขาทั้งสองข้างโดยสูญเสียกำลังและการรับรู้ความรู้สึกโดยผู้ป่วยนั้นจะมีแรงบริเวณแขนช่วงบน สามารถเคลื่อนไหวแขนและศีรษะได้เป็นปกติ
2.แบ่งตามระดับความรุนแรงของการบาดเจ็บของไขสันหลัง ซึ่งมี 2 รูปแบบ
2.1 Complete spinal cord injury คือภาวะการสูญเสียการรับรู้ความรู้สึกและการเคลื่อนไหวตามตำแหน่งของไขสันหลัง รวมไปถึงบริเวณรูทวารหนัก ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถกลั่นอุจารระหรือรับรู้เกี่ยวการขับถ่ายได้เลย ทำให้ผู้ป่วยจะถ่ายออกมาเองโดยไม่รู้ตัว
2.2 Incomplete spinal cord injury คือภาวะการสูญเสียการรับรู้ความรู้สึกและการเคลื่อนไหวตามตำแหน่งของไขสันหลัง แต่ยังคงสามารถรับรู้และสั่งการบริเวณรูทวารหนัก ทำให้ผู้ป่วยสามารถกลั่นอุจารระหรือรับรู้เกี่ยวการขับถ่ายได้เป็นปกติ โดยในรูปแบบนี้มีแยกประเภทย่อยออกไปอีก 5 ประเภท คือ
- Central cord syndrome คือ ภาวะกล้ามเนื้อจะอ่อนแรง โดยเกิดจากการล้ม หรือ การเงยหน้าเร็ว/แรงมากเกินไป ซึ่งต้องเป็นผู้ที่มีภาวะกระดูกสันหลังคอเสื่อมนั้น จะมีโอกาสเป็นได้เช่นกัน ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงนั้นจะอ่อนแรงแขนมากกว่าขา
- Brown-sequard syndrome คือ ภาวะการสูญเสียการรับรู้ความรู้สึกทางด้านต่างๆที่เกิดจากการถูกมีดแทง หรือ การถูกยิงไปที่ไขสันหลัง โดยการสูญเสียการรับรู้ความรู้สึกแบ่งย่อยออกเป็น 2 ชนิด คือ
: Ipsilateral sensory คือ การสูญเสียทางด้านรับรู้ความรู้สึก,การสั่น,ตำแหน่งการทรงตัวในร่างกายและการเคลื่อนไหวแบบนอกคำสั่ง
: Contralateral sensory คือ การสูญเสียทางด้านความรู้สึกเกี่ยวกับการเจ็บและการรับรู้เกี่ยวกับอุณหภูมิ
- Anterior cord syndrome คือ ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงทั้งสองข้างร่วมการสูญเสียด้านความรู้สึกเจ็บและการรับรู้เกี่ยวกับอุณหภูมิ โดยเกิดจากการขาดเลือด (Anterior spinal artery) หรือเกิดจากกระดูกสันหลังหักหรือภาวะหมอนรองกระดูกปลิ้นไปกดทับเส้นประสาทไขสันหลัง
- Posterior cord syndrome คือ การสูญเสียทางด้านความรู้สึกเกี่ยวกับตำแหน่งการทรงตัวในร่างกายและจะมีภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงบ้าง โดยเกิดจากการขาดเลือด (Posterior spinal artery)
- Conus medullaris syndrome คือ ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงและการการสูญเสียด้านความรู้สึก แต่จะไม่รุนแรงมากนัก โดยเกิดการบาดเจ็บบริเวณเส้นประสาทไขสันหลังบริเวณหลังส่วนล่าง (L1 – L2 area ) ส่วน Cauda equine syndrome คือ ภาวะกล้ามเนื้ออ่อนแรงและการการสูญเสียด้านความรู้สึกที่เกี่ยวกับการขับถ่าย โดยเกิดจากการบาดเจ็บบริเวณเส้นประสาทไขสันหลังบริเวณกระดูกกระเบนเหน็บ ( Lumbosacral nerve )
การบาดเจ็บของไขสันหลังนั้นมีอาการและอาการแสดงมากมาย ซึ่งจะเป็นการบ่งบอกถึงความรุนแรงของการบาดเจ็บ และตำแหน่งที่มีปัญหาได้ ซึ่งอาจจะมีภาวะแทรกซ้อนเกิดกับผู้ป่วยได้ โดยครั้งต่อไป
เรามาทำความรู้จักเกี่ยวกับภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยที่มีการบาดเจ็บของไขสันหลังกันครั้งหน้านะคะ
Solving doubts of the spinal cord and what is SCI?
Many people have heard of spinal cord injury, but still don’t know what this disease actually is. Those problems will be gone because today we have answers.
Caused by the spinal cord damage that is caused by many aspects such as accidents, the occurrence of diseases, vascular disorders This damage affects where the spinal cord takes care of. cause various abnormalities For example, there are abnormalities in motor control, sensory and autonomic functions.
Causes of spinal cord injuries are as follows:
motorcycle accident
falling
severity of disease
sports accident
Other reasons
Reference
1.อภิชนา โฆวินทะ. คู่มือสำหรับผู้ปุวยบาดเจ็บไขสันหลัง. พิมพ์ครั้งที่4. เชียงใหม่: สุทินการพิมพ์. 2549.
2.Thomas N. Bryce, Kristjan T. Ragnarsson, Adam B. Stein, Fin Biering-SorensenL. Spinal cord injury. Randall L. Braddom. Physical Medicine & Rehabilitation, 4 thed. Philadelphia, Saunders. 2011. 1293-346.