ภาวะเสี่ยง หกล้ม ในผู้สูงอายุและการประเมินภาวะเสี่ยงล้มเบื้องต้น

            ในผู้สูงอายุมีหลายภาวะที่อาจก่อให้เกิดอันตรายกับชีวิตได้ แต่ภาวะหนึ่งที่ควรคำนึงถึงเป็นอันดับต้นๆคือการ หกล้ม ในผู้สูงอายุ การหกล้ม เป็นสาเหตุหนึ่งที่สำคัญในผู้สูงอายุ สามารถนำไปสู่การบาดเจ็บที่รุนแรง เช่น กระดูกหัก โรคหลอดเลือดสมอง ภาวะพิการ หรืออาจถึงแก่ชีวิตได้ อุบัติการณ์ของการ หกล้ม ในผู้สูงอายุ สูงเป็นอันดับสองรองจากอุบัติเหตุจราจรบนท้องถนน ปัจจุบันปัญหาการ หกล้ม ในผู้สูงอายุยังคงมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องตามจำนวนของผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น(CDC, 2019) การ หกล้ม ในผู้สูงอายุมักมีความเกี่ยวข้องกับสรีระที่เปลี่ยนแปลงไปของร่างกายตามอายุที่มากขึ้น ส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหว รวมทั้งความสมดุลย์ในการทรงท่าทั้งอยู่กับที่และเคลื่อนไหวเมื่อทำกิจวัตรประจำวัน

หกล้ม : ผลกระทบทางด้านสุขภาพ 

            ผลหลังจากผู้สูงอายุ หกล้ม แล้วพบว่า บุคคล ประมาณ 5-10% จะได้รับบาดเจ็บที่รุนแรงเช่น ภาวะกระดูกหัก การบาดเจ็บที่สมองและผิวหนังที่รุนแรง ผลในระยะยาว อาจเกิดภาวะพิการหรือถึงแก่ชีวิตได้

หกล้ม : ผลกระทบทางด้านจิตใจ

            ในผู้สูงอายุที่เคย หกล้ม มาก่อนจะเกิดความกังวล ภาวะซึมเศร้า ตลอดจนสูญเสียความมั่นใจในการเดินผู้ป่วยประมาณ 30-73% จะมีอาการกลัวการ หกล้ม อีกจนทำให้สูญเสียความสามารถในการทำกิจกรรมและช่วยเหลือตัวเอง

หกล้ม : ผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจและสังคม

             ภาวะ หกล้ม หรือการบาดเจ็บต่างๆที่เกิดจากการ หกล้ม ทำให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจทั้งต่อครอบครัวของผู้สูงอายุเองและต่อสังคมส่วนรวม ได้แก่ ค่ารักษาพยาบาลขณะอยู่ในโรงพยาบาล การสูญเสียเวลาทำงานของญาติ การดูแลในระยะยาวเมื่อเกิดความพิการ เป็นต้น

ปัจจัยเสี่ยงต่างๆต่อภาวะ หกล้ม ในผู้สูงอายุมีการศึกษาก่อนหน้าอย่างกว้างขวาง ได้แก่

1. ประวัติเคย หกล้ม
2. การทรงตัวหรือการทรงท่าบกพร่อง
3. ท่าเดินที่ผิดปกติ
4. ความผิดปกติของการมองเห็น
5. ภาวะกลัวล้มในคนที่เคย หกล้ม มาก่อน
6. สภาพแวดล้อมที่เป็นอุปสรรคต่อการเดิน
7. การควบคุมการขับถ่ายที่ผิดปกติ
8. การรับรู้บกพร่อง (Cognitive impairment )
9. ผลข้างเคียงจากการใช้ยา

 

 

              จากผลการศึกษาพบว่าปัจจัยหลักที่ก่อให้เกิดภาวะเสี่ยงหกล้มได้มากที่สุดมาจาก 3 ข้อดังนี้คือ ผู้สูงอายุที่มีประวัติหกล้มมาก่อน การทรงตัวบกพร่อง และท่าเดินที่ผิดปกติ อย่างไรก็ตามผู้สูงอายุที่มีปัจจัยหลายประการร่วมกันจะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงที่ทำให้เกิดภาวะหกล้มมากขึ้น

เครื่องมือและรูปแบบการประเมิน ตรวจ คัดกรองภาวะ หกล้ม ในผู้สูงอายุ

               ในปัจจุบันสถานพยาบาลหลายแห่งมีการตรวจประเมินภาวะเสี่ยงหกล้มในผู้สูงอายุมากขึ้น มีทั้งรูปแบบการใช้เครื่องมือแบบสอบถามหรือการให้ผู้สูงอายุทำกิจกรรมเพื่อทดสอบ โดยมีตัวอย่างดังต่อไปนี้

• Berg Balance test 

เป็นเครื่องมือในการทดสอบความสามารถในการทรงตัว มาในรูปแบบแบบสอบถาม ประกอบด้วย 14 กิจกรรมที่ส่วนใหญ่แล้วผู้สูงอายุสามารถทำได้อย่างปลอดภัย รูปแบบชุดคำถามมีดังต่อไปนี้

 

Berg Balance Scale Part 1

1. Sitting to Standing : กรุณาลุกขึ้นยืน พยายามไม่ใช้มือยัน

           4 ลุกยืนโดยไม่ใช้มือยัน และยืนได้อย่างมั่นคง

           3 ลุกยืนได้เองโดยใช้มือช่วย

            2 ลุกยืนได้เองโดยใช้มือช่วย แต่ต้องพยายามหลายครั้ง 

            1 ต้องการความช่วยเหลือเล็กน้อยในการลุกยืน

           0 ต้องการความช่วยเหลือปานกลางถึงมากในการลุกยืน

 

        2.Standing Unsupported : กรุณายืนนาน 2 นาที โดยไม่จับสิ่งใดๆ

                4 ยืนได้อย่างปลอดภัยนาน 2 นาที (ถ้าตอบข้อนี้ ข้อ 3 ได้คะแนนเต็ม ให้ข้ามไปตอบข้อ 4) 

                3 ยืนได้นาน 2 นาที ภายใต้ความควบคุม

               2 ยืนได้นาน 30 วินาที โดยไม่ต้องเกาะ/จับวัตถุ

               1 ต้องพยายามหลายครั้งที่จะยืนได้ 30 วินาที โดยไม่ต้องเกาะ/จับวัตถุ

               0 ไม่สามารถยืนได้นาน 30 วินาทีโดยไม่มีคนช่วย

 

          3. Sitting with back unsupported but feet supported on floor or on a stool : กรุณานั่งหลังไม่พิงพนักเก้าอี้ มือสองข้างกอดอกนาน 2 นาที

               4 นั่งได้อย่างปลอดภัยนาน 2 นาที

               3 นั่งได้นาน 2 นาที ภายใต้ความควบคุม

               2 นั่งได้นาน 30 วินาที

               1 นั่งได้นาน 10 วินาที

               0 ไม่สามารถนั่งได้ ถ้าไม่มีการพิง แม้จะ 10 วินาทีก็ตาม

 

          4. Standing to Sitting : กรุณานั่งลง

                4 นั่งได้อย่างปลอดภัย โดยใช้มือช่วยเล็กน้อย

                3 ต้องค่อยๆ หย่อนตัวลงนั่ง โดยใช้สองมือช่วย

                 2 เอนตัวพิงเก้าอี้ ค่อยๆ สไลด์ลง และหย่อนตัวลงนั่งช้าๆ 

                1 หย่อนตัวลงนั่งได้ไม่ดีนัก แต่สามารถนั่งเองได้

                0 ต้องการคนช่วยในการลงนั่งเก้าอี้

 

             5. Transfers : ให้เคลื่อนย้ายตนเองไปยังเก้าอี้ที่มีที่ท้าวแขน และไปยังเก้าอี้ที่ไม่มีที่ท้าวแขน

                  4 สามารถเคลื่อนย้ายตนเองได้อย่างปลอดภัย โดยใช้มือช่วยบ้าง

                  3 สามารถเคลื่อนย้ายตนเองได้อย่างปลอดภัย แต่ต้องใช้มือช่วยพอสมควร

                  2 สามารถเคลื่อนย้ายตนเองได้อย่างปลอดภัย ภายใต้การควบคุมหรือต้องพูดแนะนําขั้นตอน 

                  1 ต้องการคนช่วย 1 คน ในการเคลื่อนย้ายตนเอง

                  0 ต้องการคนช่วย 2 คนในการเคลื่อนย้ายตนเอง

 

               6. Standing unsupported with eye closed : กรุณายืนหลับตานิ่งๆ ประมาณ 10 วินาที

                   4 สามารถยืนได้นาน 10 วินาทีอย่างปลอดภัย

                   3 สามารถยืนได้นาน 10 วินาที ภายใต้การควบคุม 

                    2 สามารถยืนได้นาน 3 วินาที

                    1 ไม่สามารถยืนได้นาน 3 วินาที

 

Berg Balance Scale Part 2

1. Standing unsupported with feet together : กรุณายืนเท้าชิดกันสองข้างโดยไม่เกาะยึดสิ่งใด

            4 สามารถยืนเท้าชิดกันได้นาน 1 นาที อย่างปลอดภัย

            3 สามารถยืนเท้าชิดกันได้นาน 1 นาที ภายใต้การควบคุม

       2. สามารถยืนเท้าชิดกันได้นาน 30 วินาที

           1 สามารถยืนเท้าชิดกันได้นาน 15 วินาที โดยต้องการคนช่วยเกาะยืน

           0 ไม่สามารถยืนเท้าชิดกันได้นาน 15 วินาที โดยต้องการคนช่วยเกาะยืน

 

         3. Reaching forward with outstretched arm while standing : กรุณายกแขนขึ้นมาทางด้านหน้าขนานพื้น

 (90 องศา) เอนไปข้างหน้าให้มากที่สุดเท่าที่ทําได้

           4 เอนได้ระยะทางมากกว่า 25 เซนติเมตร (10 นิ้ว ) อย่างมั่นคง

            3 เอนได้ระยะทางมากกว่า 12.5 เซนติเมตร (5 นิ้ว) อย่างปลอดภัย 

            2 เอนได้ระยะทางมากกว่า 5 เซนติเมตร (2 นิ้ว) อย่างปลอดภัย 

             1 พอเอนไปข้างหน้าได้บ้าง แต่ต้องมีคนคอยควบคุม

 

1. เสียการทรงตัว เมื่อพยายามจะเอนไปหน้า/ต้องการคนช่วย

 

        5.Pick up object from the floor from a standing position : กรุณาหยิบรองเท้าที่วางอยู่หน้าเท้าคุณ

                1.สามารถหยิบรองเท้าได้อย่างง่ายดายและปลอดภัย

                          3 สามารถหยิบรองเท้าได้ ภายใต้การควบคุม

                          2 ไม่สามารถหยิบได้ แต่เอื้อมเลยรองเท้า 1-2 นิ้ว การทรงตัวยังคงทําได้ดี

                            1 ไม่สามารถหยิบได้ และต้องการคนควบคุมขณะพยายามก้มหยิบ

               2.ไม่สามารถทําได้/ต้องการคนช่วย เนื่องจากจะล้ม/เสียการทรงตัว

 

1. Turning to look behind over left & right shoulders while standing : หมุนตัวไปทางซ้ายให้มากที่สุด โดยพยายามมองสิ่งที่อยู่ด้านหลัง ทําซ้ำเช่นเดียวกันกับข้างขวา

           4 หมุนตัวได้ดีทั้งสองข้าง และยืนถ่ายน้ำหนักได้ดี

            3 หมุนตัวได้ดีข้างเดียว อีกด้านมีการถ่ายน้ําหนักได้น้อย

            2 หมุนตัวได้เฉพาะด้านข้าเท่านั้น และยังสามารถทรงตัวอยู่ได้ 

            1 ต้องการคนดูแล ควบคุมขณะหมุนตัวไปด้านหลัง

            0 ต้องการคนช่วย เพื่อป้องกันภาวะหกล้ม

 

11. Turn 360 degrees : กรุณาหมุนตัวกลับ 360 องศา โดยหมุนไปทางซ้ายให้ครบ หยุดพัก และหมุนกลับไปทางขวา

           4 สามารถหมุนตัวกลับ 360 องศา ได้อย่างปลอดภัย ภายในเวลาน้อยกว่า 4 วินาที

            3 สามารถหมุนตัวกลับ 360 องศา เพียงด้านเดียว ภายในเวลาน้อยกว่า 4 วินาที

            2 สามารถหมุนตัวกลับ 360 องศา ได้อย่างปลอดภัย แต่ช้าๆ

            1 ต้องการคนคอยดูแล หรือคนคอยแนะนํา

            0 ต้องการคนช่วย ขณะหมุนตัวกลับ 360 องศา

 

12. Placing alternate foot on step or stool while standing unsupported : กรุณาวางเท้าบนตั่ง (ม้าเตี้ย) ทีละข้างสลับกัน ทําซ้ำข้างละ 4 ครั้ง

          4 สามารถยืนได้บนตั่งอย่างปลอดภัยทั้ง 8 ก้าว ในเวลา 20 วินาที

         3 สามารถยืนได้บนตั่งอย่างปลอดภัยทั้ง 8 ก้าว โดยใช้เวลานานกว่า 20 วินาที

         2 สามารถยืนได้บนตั่งอย่างปลอดภัยทั้ง 4 ก้าว ภายใต้ความควบคุม

 

1. สามารถยืนได้บนตั่งอย่างปลอดภัยมากกว่า 2 ก้าว โดยต้องการความช่วยเหลือเล็กน้อย 

0 ต้องการความช่วยเหลือเพื่อกันล้ม/ไม่สามารถทําได้

 

13. Standing unsupported one foot in front : วางเท้าข้างหนึ่งให้อยู่ด้านหน้าเท้าอีกข้างหนึ่ง

1. วางเท้าต่อส้นได้ (Tandem) และคงอยู่ได้นาน 30 วินาที

       3 วางเท้าด้านหน้าอีกข้างหนึ่ง และคงอยู่ได้นาน 30 วินาที

1. ก้าวเท้าได้สั้นๆ และคงอยู่ได้นาน 30 วินาที

1. ต้องการความช่วยเหลือขณะก้าว แต่คงค้างได้นาน 15 วินาที 

1. เสียการทรงตัวขณะก้าว หรือยืน

 

14. Standing on one leg : กรุณายืนขาข้างเดียวให้นานที่สุดเท่าที่ทําได้ โดยไม่มีการจับยึดวัตถุใดๆ

           4 สามารถยกขาข้างหนึ่งได้ และคงค้างได้นานมากกว่า 10 วินาที 

           3 สามารถยกขาข้างหนึ่งได้ และคงค้างได้นานมากกว่า 5-10 วินาที 

           2 สามารถยกขาข้างหนึ่งได้ และคงค้างได้นานมากกว่า 3 วินาที

           1 พยายามแต่ไม่สามารถค้างได้นานถึง 3 วินาที แต่ยืนได้เอง

1. ไม่สามารถทําได้ ต้องการคนช่วยป้องกันล้ม

 

• Timed up and go test       

เครื่องมือนี้สามารถใช้ตรวจคัดกรองความสามารถในการทรงตัวและการเดินของผู้สูงอายุได้ โดยส่วนใหญ่แล้วทำได้ตั้งแต่ครั้งแรกที่มาโรงพยาบาลหรือการเตรียมตัวผู้ป่วยก่อนกลับบ้าน การใช้ Timed up and go test เป็นพวกเครื่องมือการทดสอบที่ง่ายสามารถทำได้ทุกสถานการณ์ สะดวก ไม่ต้องอาศัยเครื่องมือพิเศษเพียงมีนาฬิกาจับเวลา เก้าอี้จำนวน 2ตัว และการสังเกตถ้าเดินเท่านั้น โดยวิธีการทดสอบมีดังต่อไปนี้

ตั้งเก้าอี้ที่มีเท้าแขนทั้งสองตัวให้ห่างจากกันระยะทางเป็นเส้นตรง 3 เมตร จากนั้นให้ผู้สูงอายุนั่งเก้าอี้ตัวที่ 1 เมื่อเริ่มการทดสอบเราจะให้ผู้สูงอายุเดินจากเก้าอี้ตัวที่นั่งอยู่ ไปหาเก้าอี้ตัวที่ 2 เดินวนรอบเก้าอี้แล้วกลับมานั่งเก้าอี้ตัวเดิม ผู้สังเกตจะเริ่มจับเวลาตั้งแต่การเดินจากเก้าอี้ตัวที่ 1จนกลับมานั่งเก้าอี้ตัวเดิม ในผู้สูงอายุที่ไม่มีปัญหาด้านการทรงตัวหรือการเดิน ควรใช้เวลาน้อยกว่า 10 วินาที ในกรณีที่ใช้เวลามากกว่า 29 วินาทีถือว่ามีความเสี่ยงต่อภาวะหกล้ม

แบบทดสอบที่ยกตัวอย่างมาในข้างต้นสามารถนำมาทดสอบคนสูงงอายุที่อยู่ใกล้ตัวเราได้ เนื่องจากสังคมในปัจจุบันเป็นสังคมที่มีผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นภาวะต่างๆที่สามารถก่อให้เกิดอันตรายต่อผู้สูงอายุเราทุกคนไม่ควรมองข้าม เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของทุกคน และลดผลกระทบต่างๆที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้

 

อ่านบทความเพิ่มเติมที่นี่

FACEBOOK :: ReBRAIN

 

อ้างอิง :

• รองศาสตราจารย์นายแพทย์ประเสริฐ อัสสันตชัยและคณะ. (2551). แนวทางเวชปฏิบัติการป้องกัน/ประเมินภาวะหกล้มในผู้สูงอายุ. สถาบันเวชศาสตร์ผู้สูงอายุ, 1(1); 8-38.
• ชุติมา  ชลายนเดชะ. (2014). คัดกรองการล้มด้วย Timed Up and Go Test (TUG). วารสารเทคนิคการแพทย์และกายภาพบำบัด, 26(1); 10.
• เพ็ญพักตร์ หนูผุดและคณะ. (2020). ความชุกของภาวะเสี่ยงล้มและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะเสี่ยงล้มในกลุ่มผู้สูงอายุ. วารสารวิทยาศาสตร์การกีฬาและสุขภาพ, 21(1); 127.

 

 

Risk of falling in the elderly and preliminary assessment of fall risk.

There are many conditions in the elderly that can be life-threatening. But one condition that should be considered first is falls in the elderly. Is one of the important causes in the elderly. It can lead to serious injuries such as broken bones, stroke, disability, or even death. The incidence of falls among the elderly is the second highest after road traffic accidents. Currently, the problem of falls in the elderly continues to increase with the increasing number of elderly people (CDC, 2019). This results in the loss of the ability to move. Including balance in posture both in place and in movement when performing daily activities.

health impact

. . . Results after the elderly fell down and found that about 5-10% of people will suffer serious injuries such as fracture Severe brain and skin injuries, with long-term effects, can lead to disability or death.

psychological effects

In elderly people who have fallen before, anxiety, depression, and loss of confidence in walking, about 30-73% of patients will have fear of falling again, causing loss of ability to do activities and help. myself

Economic and social impact

Falling or various injuries caused by falls cause economic losses to both the elderly’s family and society as a whole, including medical expenses while in the hospital. Loss of relative working time long-term care when disability occurs, etc.

The risk factors for falls in the elderly have been studied extensively, including:
history of falling
impaired balance or posture
abnormal gait
vision abnormalities
Fear of falling in people who have fallen before
an environment that hinders walking
Abnormal drive control
Cognitive impairment
side effects from medication

From the results of the study, it was found that the main factors that caused the greatest risk of falls came from the following 3 factors: the elderly with a history of falls. impaired balance and abnormal gait However, older adults with a combination of factors have a greater risk of falling.

Tools and assessment methods for screening for falls in the elderly

At present, many hospitals are assessing the risk of falls among the elderly. There were forms of using questionnaire tools or having older people do activities to test. Here are some examples:

Berg balance test

It is a tool to test the ability to balance. Comes in the form of a questionnaire consisting of 14 activities that most seniors can do safely. The questionnaire format is as follows.

 

Berg Balance Scale

 

Sitting to Standing : Please stand up. Try not to use your hand to support it.

4 Stand up without using your hands to support it. and stand firm

3 able to stand on their own with the help of their hands

2 able to stand on their own with the help of their hands but had to try many times

1 Needs A Little Help To Stand Up

0 Moderate to strong assistance needed to stand up

 

Standing Unsupported : Please stand for 2 minutes without touching anything.

4 Stand safely for 2 minutes (if answering this question, question 3 gets full marks, skip to answer question 4)

3 Stand for 2 minutes under supervision.

2 Standing for 30 seconds without holding onto/grasping an object.

1 Multiple attempts are required to stand for 30 seconds without holding onto/grasping an object.

0 Unable to stand for 30 seconds without help.

 

Sitting with back unsupported but feet supported on floor or on a stool : Please sit with your back not leaning against the back of the chair. Both hands crossed over chest for 2 minutes.

4 Sit safely for 2 minutes.

3 Sit for 2 minutes under control.

2 Sit for 30 seconds.

1 Sit for 10 seconds

0 unable to sit If there is no leaning, even for 10 seconds

 

Standing to Sitting : Please sit down.

4 Sit safely with a little helping hand

3 must slowly slacken down to sit using both hands

2 Lean back on the chair, slowly slide down, and slowly sit down.

1 Poor slacking in sitting but able to sit by himself

0 Need someone to help sit in the chair.

 

Transfers: Transfer yourself to a chair with armrests. and to a chair without armrests

4 able to move themselves safely by using a helping hand

3 able to move themselves safely But need a helping hand.

2 able to move themselves safely under control or having to speak to introduce the procedure

1 Need 1 person to help move yourself.

0 Needs 2 helpers to move themselves.

 

 

Standing unsupported with eye closed : Please stand still with your eyes closed for 10 seconds.

4 can safely stand for 10 seconds

3 Can stand for 10 seconds under supervision

2 can stand for 3 seconds

1 can’t stand for 3 seconds

Need someone to help prevent falls

 

Standing unsupported with feet together : Please stand with your feet together without holding onto anything.

4 Able to safely stand with feet together for 1 minute

3 Able to stand feet together for 1 minute under supervision

Able to stand feet together for 30 seconds

1 Able to stand feet close together for 15 seconds, needing assistance.

0 Unable to stand feet close together for 15 seconds, requiring support to stand.

 

Reaching forward with outstretched arms while standing : Please raise your arms parallel to the floor in front of you.

(90 degrees) Lean forward as much as possible.

4 Can lean more than 25 cm (10 in) stably.

A
More about this source textSource text required for additional translation information
Send feedback
Side panels
History
Saved
Contribute
5,000 character limit. Use the arrows to translate more.