Bobath sling อุปกรณ์พยุงไหล่สำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
อย่างที่ทุกคนทราบกันดีว่า ภาวะข้อไหล่เคลื่อน ( shoulder subluxation ) เป็นหนึ่งในภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งสามารถพบได้มากถึง 17% – 81% ซึ่งภาวะข้อไหล่เคลื่อนนั้นเกิดจากกล้ามเนื้อบริเวณรอบข้อไหล่อ่อนแรงลง มีแรงไม่เพียงพอที่จะพยุงกระดูกแขน ( head of humerus ) ให้อยู่ในเบ้าได้ตามปกติ ซึ่งถ้าหากข้อไหล่เคลื่อนออกจากเบ้าและปล่อยไว้นานๆ หากมีการขยับเคลื่อนไหวจะส่งผลให้เกิดอาการปวดบริเวณข้อไหล่และเป็นข้อจำกัดการใช้งานแขนในการทำกิจกรรมต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ซึ่งถ้าหากข้อไหล่เคลื่อนลงเรื่อยๆจะนำไปสู่ภาวะข้อไหล่เคลื่อนหลุด (shoulder dislocation) ตามมาได้ เราจึงจำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงข้อไหล่ พยุงให้กระดูกแขนกลับเข้าเบ้า วิธีการใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงนั้นเป็นเพียงการป้องกันไม่ให้ข้อไหล่เคลื่อนไปมากกว่าเดิม แต่การจะรักษาให้หายนั้นเราต้องออกกำลังกายเพื่อความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่ให้กลับมาแข็งแรงดังเดิม ซึ่งในวันนี้เราจะมาพูดถึงอุปกรณ์ช่วยพยุงข้อไหล่ที่เรียกว่า Bobathslingมาดูกันว่าอุปกรณ์ช่วยพยุงชิ้นนี้ สามารถช่วยอะไรได้บ้างและมีวิธีการใช้อย่างไร เรามาหาคำตอบไปพร้อมกันครับ
Bobathsling คืออุปกรณ์ในการช่วยพยุงข้อไหล่ให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม ซึ่งอาการข้อไหล่เคลื่อนนั้นเกิดจากการที่กล้ามเนื้อรอบข้อไหล่อ่อนแรงส่งผลให้ กล้ามเนื้อไม่มีแรงพอที่จะสามารถพยุงข้อไหล่ไว้ได้ ทำให้หัวกระดูก humerus ตกตามแรงโน้มถ่วงและค่อยๆเคลื่อนออกจากเบ้าซึ่งส่งผลให้เกิดอาการเจ็บข้อไหล่และจำกัดการใช้แขนทำกิจกรรมตามมา ซึ่งการสวมใส่อุปกรณ์ตัวนี้ มีประโยชน์และวัตถุประสงค์ดังนี้
1.ช่วยลดการเคลื่อนหลุดของข้อไหล่ 2.ทดแทนแรงตึงของกล้ามเนื้อ
3.ช่วยลดแรงดึงจากแรงโน้มถ่วง 4.พยุงข้อไหล่ให้อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง ( Normal alignment )
เมื่อเราทราบกันดีแล้วว่าการใส่ Bobathsling นั้นมีวัตถุประสงค์และมีประโยชน์อย่างไรกับผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง สงสัยกันไหมครับว่าควรใส่ตอนไหน? ผมจะมาเฉลยคลายข้อสงสัยให้ฟังครับ ว่าอุปกรณ์ตัวนี้ควรสวมใส่ทันทีที่มีภาวะข้อไหล่เคลื่อนและควรสวมใส่ขณะที่เราลุกขึ้นมานั่ง ยืนหรือเดิน เนื่องจากกิจกรรมเหล่านี้จะทำให้ข้อไหล่มีการตกตามแรงโน้มถ่วงของโลกซึ่งส่งผลให้ข้อไหล่เราค่อยๆ เคลื่อนลงได้นั่นเอง ซึ่งที่พยุงไหล่มีหลาย size และหลายรูปแบบ แล้วถ้าเราต้องการเลือกซื้ออุปกรณ์พยุงข้อไหล่แต่ละคนควรเลือก size ไหน มีวิธีการวัด size และขนาดได้อย่างไรมาเรียนรู้ไปพร้อมๆ กันครับ
วิธีการวัด size และขนาด เราจะวัดบริเวณรอบส่วนที่กว้างที่สุดของต้นแขนโดยนับหน่วยเป็นนิ้วหรือเซนติเมตร โดยจะแบ่งออกเป็น 4 size คือ S,M,L,XL โดยแต่ละsizeจะมีขนาดรอบนิ้วที่ต่างกันดังนี้
- SIZE S
ขนาดความกว้างรอบแขน 24-28 นิ้ว (25 – 29 cm) - SIZE M
ขนาดความกว้างรอบแขน 28-32 นิ้ว (29 – 33 cm) - SIZE L
ขนาดความกว้างรอบแขน 32-36 นิ้ว (33 – 37 cm) - SIZE XL
ขนาดความกว้างรอบแขน 36-40 นิ้ว (37 – 40 cm)
เมื่อเรารู้วิธีการวัด size และขนาดอย่างเหมาะสมแล้วต่อไปเรามาดูวีธีการใช้กันครับ ซึ่งจะแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอนง่ายๆดังนี้
1.จัดข้อไหล่ให้อยู่ในแนวที่ถูกต้อง จากนั้นรัดรอบต้นแขนให้กระชับ
2.นำสายทางด้านหลังอ้อมไปใต้รักแร้ฝั่งตรงข้ามและอ้อมขึ้นด้านหน้าโดยปกติมักจะมีฟองน้ำติดมากับ Bobath slingอยู่แล้วเพื่อป้องกันการกดทับเส้นประสาทบริเวณใต้รักแร้
3.นำสายที่อ้อมมาจากด้านหลังติดกับสายรัดด้านหน้าให้กระชับ โดยออกแรงดึงในทิศทางดึงขึ้นให้แขนและข้อไหล่อยู่ในเบ้ากระชับ
4.ตรวจสอบความถูกต้องของแนวแขนและความกระชับของข้อไหล่
Bobath slingหรือ ที่พยุงข้อไหล่จึงเป็นอีกหนึ่งอุปกรณ์ที่สำคัญและมีประโยชน์ในการป้องกันภาวะข้อไหล่เคลื่อนเนื่องจากอุปกรณ์ตัวนี้จะช่วยในการพยุงข้อไหล่เพื่อทดแทนแรงดึงจากกล้ามเนื้อและป้องกันการถูกจำกัดการทำกิจกรรมโดยใช้แขนจากอาการเจ็บในภาวะข้อไหล่เคลื่อนอีกด้วย ซึ่งวิธีการป้องกันภาวะข้อไหล่เคลื่อนนอกจากการใช้อุปกรณ์พยุงไหล่แล้ว การติดกระตุ้นไฟฟ้าบริเวณกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่และออกกำลังกายเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อรอบข้อไหล่ก็เป็นสิ่งที่สำคัญในการป้องกัน และเป็นการรักษาภาวะข้อไหล่เลื่อนหลุด
Bobath sling shoulder support for stroke patients
As everyone knows that Shoulder subluxation is one of the most common complications in stroke patients. Which can be found in up to 17% – 81%, shoulder dislocation is caused by the weakening of the muscles around the shoulder joint. There is not enough force to support the arm bone (head of humerus) in the socket normally.
which if the shoulder joint moves out of the socket and leaves it for a long time If there is movement, it will result in pain in the shoulder joint and limit the use of the arm in various activities.
in daily life If the shoulder keeps moving downwards, it can lead to shoulder dislocation, so we need a shoulder support device.
Support the arm bone back into the socket.
The only way to use a lumbar support device is to prevent the shoulder from moving further. But to be healed, we need to exercise to strengthen the muscles around the shoulder joints to be strong again. Which today we are going to talk about a device that helps support the shoulder joint called. Bobathsling Let’s look at this buoyancy aid. What can it help and how is it used? Let’s find answers together.
อ้างอิง
1.สายฝน ทศภาทินรัตน์ กลุ่มงานเวชศาสตร์ฟื้นฟู โรงพยาบาลประสาทเชียงใหม่ . การใส่ arm sling ในผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกเพื่อป้องกันข้อไหล่เคลื่อนเปรียบเทียบระหว่างการใส่ทันทีกับการใส่ภายหลังพบช่องว่างที่ข้อไหล่ ( 16 เมษายน 2015 )
2.First physio . Q&A เรื่อง การเลือกใช้อุปกรณ์ประคองไหล่หลุด (Shoulder Support) และอุปกรณ์พยุงข้อไหล่หลวม (Bobath Sling) ( 2017 )