Vital Stim อุปกรณ์ที่จะช่วยกระตุ้นการกลืน
ให้ผู้ป่วยกลืนลำบากได้มีความสุขกับการทานอาหารมากขึ้น
การกลืน ลำบากพบได้บ่อยในผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง และมักพบปัญหา การกลืน ลำบากในระยะคอหอยที่ทำให้เกิดการสำลักอาหาร อาจจะนำไปสู่ภาวะปอดติดเชื้อ และส่งผลให้คุณภาพชีวิตแย่ลงได้ จึงต้องมีตัวช่วยในการกระตุ้น การกลืน นั้นคือ “vital stim”
การกลืน อาหารมีทั้งหมด 4 ระยะดังนี้
ระยะ1 ระยะก่อนที่อาหารจะเข้าสู่ปาก
ระยะ2 ระยะช่องปาก เป็นระยะที่มีการเคี้ยวอาหาร ใช้กล้ามเนื้อ และอวัยวะภายในปากบดเคี้ยวอาหาร
ระยะ3 ระยะคอหอย เป็นระยะของการกลืนอาหาร
ระยะ4 ระยะหลอดอาหาร เป็นระยะที่มีการส่งผ่านอาหารทางหลอดอาหารสู่กระเพาะอาหาร
โดย การกลืน อาหารลำบากมักเกิดที่ระยะคอหอย ความผิดปกติในระยะนี้เกิดได้หลายแบบขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งรอยโรคที่สมองได้รับผลกระทบ ผู้ที่เป็นอัมพาตครึ่งซีกขวาอาจจะพบการเคลื่อนไหวและการยกตัวของกล่องเสียงช้าลง อาหารเคลื่อนตัวในระยะคอหอยนานขึ้น และอาจเกิดการสำลักอาหารได้ในผู้ที่เป็นอัมพาตครึ่งซีกซ้ายมักจะพบปัญหาการกลืน อาหารจะเคลื่อนตัวในระยะคอหอยนานขึ้นและอาจจะมีการเคลื่อนไหวผิดปกติ(apraxia) ใน การกลืน และ การรับประทานอาหาร
การใช้เครื่องประเภท Neuromuscular Electrical Stimulation (NMES) เป็นการกระตุ้นไฟฟ้าเพื่อส่งเสริมการเคลื่อนไหวของลูกกระเดือก ผ่านการกระตุ้นทำงานของกล้ามเนื้อเหนือลูกกระเดือกและส่งเสริม การยกตัวของกล่องเสียง ผ่านการกระตุ้นกล้ามเนื้อกล่องเสียง ซึ่งจะเป็นกลไกป้องกันไม่ให้ อาหารเข้าสู่ทางเดินหายใจ เครื่อง vital stim เป็นเครื่องหนึ่งที่ใช้ระบบ NMES ตัวเครื่องจะมีแผ่นกระตุ้น (electrode) ที่ใช้ติดบริเวณด้านหน้าของลำคอ โดยนักกิจกรรมบำบัดจะเป็นผู้ประเมินตำแหน่งกล้ามเนื้อที่จะติดแผ่นกระตุ้น (electrode) หลังจากติดแล้วจะเปิดเครื่อง จากนั้นค่อยๆ เพิ่มความแรง (intensity) ของกระแสไฟจนกระทั่ง กล้ามเนื้อหดตัว หรือผู้ป่วยรู้สึกอยากกลืน และใช้เวลา กระตุ้น 1 ชั่วโมง ขณะกระตุ้นจะให้ผู้ป่วยออกกำลัง กล้ามเนื้อที่ใช้ในการกลืน หรือฝึกกลืนไปพร้อมกัน
การติดกระตุ้นไฟฟ้าสิ่งที่ควรระวังคือ บริเวณที่มีเหล็ก หรือโลหะ ฝังอยู่ในกล้ามเนื้อ เนื่องจากในบางรายเจาะคออาจมีโลหะใส่ไว้ เพราะอาจทำให้เกิดการไหม้ได้
Vital Stim เป็นเครื่องมือกระตุ้นกล้ามเนื้อที่ช่วยใน การกลืน ซึ่งช่วยให้สามารถกลืนได้มากยิ่งขึ้น แต่อย่างไรก็ตามควรอยู่ในการดูแลของแพทย์และนักกิจกรรมบำบัดเพื่อกระตุ้นให้มีประสิทธิภาพและลดอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้
The Vital Stim is a device that stimulates swallowing.
Make patients who have difficulty swallowing enjoy eating more.
Difficulty swallowing is common in people who have had a stroke. And often have problems swallowing difficulty in the pharyngeal stage that causes food aspiration May lead to pneumonia and result in poorer quality of life Therefore, there must be a helper to stimulate the swallowing that is “vital stim”.
There are four phases of swallowing:
Stage 1: Before food enters the mouth
Stage 2 The oral stage is the stage where food is chewed. use the muscles and internal organs in the mouth, chewing food
Stage 3 The pharyngeal stage is the stage of swallowing.
Stage 4 Esophageal stage This is when food is passed through the esophagus to the stomach.
By swallowing difficulty, food often occurs at the pharyngeal stage. Abnormalities at this stage can occur in different ways depending on the size and location of the affected brain lesion. People with right hemiplegia may experience slower laryngeal movement and elevation. Food moves longer in the pharynx. and may cause food aspiration in people with left hemiplegia often have swallowing problems Food moves in the pharynx for longer and there may be abnormal movements (apraxia) in swallowing and eating.
เอกสารอ้างอิง
- Enderby P, Pickstone C, John A, Fryer K, Cantrell A, Papaioannou D. Resource manual for commissioning and planning services for speech, language and communication needs. London, England:RoyalCollege of Speech and Language Therapists. 2009.
2. Geeganage C, Beavan J, Ellender S, Bath PMW. Interventions for dysphagia and nutritional support in acute and subacute stroke. Cochrane Database of Systematic Review 2012; 10.
