การดูแลผู้ป่วย หลอดเลือดสมอง ในระยะฟื้นฟู
เบื้องต้นต้องทำอย่างไรบ้าง???
โรค หลอดเลือดสมอง เป็นโรคที่เกิดจากหลอดเลือดภายในสมอง เกิดการตีบหรือแตก ส่งผลทำให้เนื้อสมองเกิดความเสียหาย จนทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการอ่อนแรงครึ่งซีก เป็นอาการหลัก ทำให้การใช้ชีวิตประจำวันไม่สะดวก ซึ่งในวันนี้ทาง ReBRAIN จะมาอธิบายการดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดสมองในระยะฟื้นฟูเบื้องต้น กันครับว่า ต้องทำอย่างไรบ้างเพื่อให้ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตัวเองได้มากที่สุด
ภาวะโรค หลอดเลือดสมอง ในระยะฟื้นฟู เป็นระยะของโรคที่เริ่มสามารถฟื้นฟูความสามารถของร่างกายให้กลับมาปกติได้ ซึ่งจะอยู่ในช่วงหลังจากพ้นระยะเฉียบพลันของภาวะโรคหลอดเลือดสมอง ตามรูป การดูแลผู้ป่วยในระยะฟื้นฟูเบื้องต้น ดังนี้
- การจัดท่านอน
ในท่านอนหงาย : หมอนรองศีรษะไม่ควรสูงเกินไป ศีรษะวางตรง แขนข้างอ่อนแรงควรจะวางให้เหยียดตรง มือหงายขึ้น(ในกรณีที่มีอาการเกร็งงอของแขนและมือมาก) ขาข้างอ่อนแรงมีหมอนเล็กหรือผ้าขนหนูรองให้เข่างอเล็กน้อย (ในกรณีที่มีอาการเกร็งเหยียดของขามาก) ปลายเท้าควรมีหมอนรองใต้ข้อเท้าเพื่อป้องกันแผลกดทับ
ในท่านอนตะแคงทับข้างปกติ : ศีรษะหันข้าง แขนข้างอ่อนแรงของผู้ป่วยมีหมอนรองใต้แขน ยื่นแขนศอกเหยียดตรง มือคว่ำบนหมอน สะโพก เข่าและเท้าข้างอ่อนแรงวางบนหมอน เข่างอประมาณ 30 องศา
ในท่านอนตะแคงทับข้างอ่อนแรง : ศีรษะหันข้าง แขนข้างอ่อนแรงยื่นมาออกมาด้านหน้า ไม่ศอกเหยียดตรง มือหงายขึ้น ขาข้างปกติเอาหมอนรองสะโพกถึงปลายเท้า ขาข้างอ่อนแรง จัดขาให้เหยียด เข่างอเล็กน้อย
- การเคลื่อนย้ายตัวไปรถเข็น
จากเตียงไปรถเข็น : เริ่มจากผู้ป่วยนั่งข้างเตียงห้อยขา รถเข็นหันหน้า 45 องศาเข้าทางด้านปกติของคนไข้ ล็อคล้อ จากนั้นลุกขึ้นยืน ใช้มือข้างปกติจับรถเข็นหมุนตัวและนั่งลงอย่างช้าๆ ตามภาพ
จากรถเข็นไปเตียง : เริ่มจากรถเข็นหันหน้าเข้าเตียง 45 องศาเอาข้างปกติหันเข้าหาเตียง ล็อคล้อ จากนั้นผู้ป่วยจับที่วางแขนรถเข็นค่อยๆยืน จากนั้นย้ายมือไปที่เตียงหันตัวและนั่งลงอย่างช้าๆ ตามภาพ
- การสวมและถอดเสื้อ
สวมใส่เสื้อ : จัดเสื้อให้อยู่บนหน้าตัก เอาด้านในของเสื้อวางขึ้น คอเสื้อให้อยู่ไกลตัวผู้ป่วย จากนั้นใช้มือข้างปกติจับแขนข้างอ่อนแรงใส่เข้าไปในเสื้อ จากนั้นดึงเสื้อขึ้นถึงไหล่และจับเสื้อส่วนที่เหลือพาดไปด้านหลังแล้วจึงเอาแขนข้างปกติใส่เสื้อตาม (ตามภาพซ้ายมาขวา ข้างขวาในภาพคือข้างอ่อนแรง)
ถอดเสื้อ : ใช้มือข้างปกติจับเสื้อบริเวณไหล่ข้างอ่อนแรงแล้วถอดออกให้เสื้อหลุดจากไหล่ข้างอ่อนแรง จากนั้นค่อยๆดึงเสื้อออกจากข้างปกติ (ตามภาพซ้ายไปขวา ข้างขวาในภาพคือข้างอ่อนแรง)
- การสวมและถอดกางเกง
สวมกางเกง : ผู้ป่วยนั่งห้อยขาข้างเตียง จับขาข้างอ่อนแรงวางทับขาข้างปกติ จากนั้นใช้มือดึงกางเกงใส่ขาข้างอ่อนแรง แล้วค่อยใส่ข้างปกติตาม ถ้าคนไข้สามารถลุกขึ้นยืนได้ให้ยืนแลละพิงที่เตียงแล้วดึงกางเกงขึ้น กรณีคนไข้ไม่มีแรงยืน ให้ลงนอนหงาย ตั้งขา งอเข่าสะโพกข้างปกติขึ้น ยกก้น แล้วใช้มือข้างปกติดึงกางเกง (ตามภาพ)
ถอดกางเกง : ผู้ป่วยนั่งห้อยขาข้างเตียง ดึงกางเกงออกจากขาข้างปกติก่อน แล้วจากนั้นเอาขาข้าอ่อนแรงพาดบนขาข้างปกติ แล้วดึงกางเกงออก หรือ ให้ทำในท่านอนหงาย ตั้งขา งอเข่าสะโพกข้างปกติขึ้น ยกก้น แล้วใช้มือข้างปกติดึงกางเกงออก (ตามภาพ)
การดูแลผู้ป่วยหลอดเลือดสมองในระยะฟื้นตัวที่กล่าวมา จะช่วยทำให้ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตัวเองได้มากขึ้น ลดความกดดันลง และส่งผลทำให้การฟื้นตัวของโรคดีขึ้น นอกจากการดูแลเบื้องต้นแล้ว ยังต้องเน้นการรักษากายภาพบำบัด ออกกำลังกาย ปรับท่าทางการยืนและเดินเพิ่มเติม ซึ่งทาง ReBRAIN มีทีมนักกายภาพบำบัดที่พร้อมดูแล ให้คำปรึกษา การรักษา แก่ผู้ป่วยหลอดเลือดสมองทุกๆท่านครับ
เอกสารอ้างอิง
กิ่งแก้ว ปาจรีย์. การฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง. กรุงเทพมหานคร: บริษัท แอล. ที. เพลส.
น้อมจิตต์ นวลเนตร์. อัมพาตครึ่งซีกท่านสามรถช่วยเขาได้. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สุขภาพใจ.
ศูนย์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ จังหวัดชลบุรี. (2554). คู่มือการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระยะฟื้นฟู. กรุงเทพมหานคร: บียอนด์ พับลิสชิ่ง.
patient care Cerebral artery In the recovery period
What must be done initially???
Cerebrovascular disease It is a disease caused by blood vessels within the brain. Stenosis or rupture occurs Resulting in damage to the brain tissue. Until causing the patient to experience weakness on one side of the body. is the main symptom Make daily life inconvenient Today, ReBRAIN will explain care for stroke patients in the initial rehabilitation phase, what must be done so that the patient can help himself as much as possible.
Conditions of cerebrovascular disease in the rehabilitation period This is the stage of the disease in which the body’s ability to return to normal can begin to be restored. This will be after the acute phase of the stroke has passed, as shown in the picture of patient care in the initial rehabilitation period as follows.
Sleeping position
In the supine position: The head pillow should not be too high. The head should be kept straight and the weak arm should be kept straight. The hand is facing up (in cases where there is severe flexion of the arm and hand), the leg on the weak side has a small pillow or towel to support the knee slightly bent. (In the case of severe leg stretching) The toes should have a pillow under the ankles to prevent pressure sores.
