เทคนิค กระตุ้นการรับรู้ของการเคลื่อนไหวข้อ และการรับสัมผัส ที่สามารถนำมาใช้กับ ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง
ปัจจุบัน ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง มีหลากหลายเทคนิคการรักษา ในการรักษาแต่ละรูปแบบจะหวังผลให้ ผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง สามารถฟื้นตัวได้เร็วขึ้นและสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างรวดเร็วที่สุด วันนี้ทาง ReBRAIN จะมาพูดถึงการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองอีกรูปแบบหนึ่งที่สามารถนำมาใช้ในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง ได้แก่
“เทคนิคการกระตุ้นการรับรู้ของการเคลื่อนไหวข้อ และการรับสัมผัส (Techniques of Proprioceptive and Tactile stimulation)” ซึ่งเทคนิคนี้ใช้ในการรักษาผู้ป่วยเด็กที่มีภาวะของสมองพิการ (Cerebral palsy) แต่สามารถนำมาประยุกต์ใช้เป็นการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองได้เหมือนกัน ซึ่งจะมีด้วยกัน 3 เทคนิคการรักษาคือ
- เทคนิคการลงน้ำหนัก (Weight bearing) พร้อมกับมีหรือไม่มีแรงกดไม่มีแรงกดและแรงต้านทาน (pressure and resistance) เทคนิคดังกล่าวจะช่วยในการลดแรงตึงตัวของกล้ามเนื้อในผู้ป่วยหลอดเลือดสมองที่มีภาวะของกล้ามเนื้อมีความตึงตัวมากเกินไป โดยจะเน้นการฝึกถ่ายน้ำหนักตัวร่วมกับให้แรงกดและแรงต้านในกิจกรรมที่ผู้ป่วยสามารถทำได้ เช่น ท่านั่งและท่ายืน เพื่อควบคุมแรงตึงตัวของกล้ามเนื้อในขณะทรงท่า
- เทคนิคการรักษาแนวข้อต่อขณะเคลื่อนไหวและหยุดนิ่ง (Placing and holding) เป็นการฝึกเพื่อเพิ่มความสามารถของผู้ป่วยที่จะหยุดการเคลื่อนไหวในทุกระยะได้อย่างอัตโนมัติหรือตั้งใจ ในผู้ป่วยเส้นเลือดสมองส่วนใหญ่จะมีปัญหาเกี่ยวกับการรักษาตำแหน่งท่าทางขณะเคลื่อนไหวหรือการรับรู้ตำแหน่งของร่างกาย ดังนั้นเทคนิคนี้จะเป็นการฝึกที่ให้ผู้ป่วยพยายามรับรู้การเคลื่อนไหวของร่างกายหรือข้อต่อต่างๆของร่างกายให้สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวได้ โดยจะเริ่มจากการกระตุ้นให้ผู้ป่วยฝึกหยุดการเคลื่อนไหว ณ ระยะต่างๆ ขณะทรงท่าหรือเคลื่อนไหวลำตัว,แขน และ ขา โดยเริ่มฝึกโดยให้การช่วยพยุงก่อน ตามด้วยลดการช่วยเหลือลงกระทั่งผู้ป่วยควบคุมการหยุดส่วนนั้นได้เอง ในรูปแบบการทรงท่าที่หลากหลาย
- เทคนิคการ ตบเบาๆ (Tapping) มักถูกนำมาประยุกต์ใชร่วมกับเทคนิค placing เพราะจะช่วยให้ placing ส่วนต่างๆ เกิดขึ้นได้ นอกจากนี้เทคนิคนี้จะช่วยเพิ่ม postural tone ของลำตัวหรือแขนขา โดยถือเป็นการกระตุ้น การรับรู้การเคลื่อนไหวของข้อต่อ(proprioceptive)และการรับรู้สัมผัส (tactile stimulation)ทั้งยังใช้ในการกระตุ้นกล้ามเนื้อเฉพาะกลุ่มให้มีการทำงาน (muscle activity) เพิ่มขึ้นได้ ส่วนใหญ่เทคนิคดังกล่าว จะเหมาะกับการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีความตึงตัวของกล้ามเนื้อต่ำ ไม่เหมาะสำหรับผู้ป่วยที่มีความตึงตัวของกล้ามเนื้อสูง เพราะจะทำให้ความตึงตัวของกล้ามเนื้อที่สูงอยู่เพิ่มขึ้นอีก
เทคนิคการรักษาทั้ง 3 ข้อที่กล่าวมาข้างต้น เป็นเทคนิคการรักษาผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่สามารถนำมาใช้ร่วมกับโปรแกรมการฝึกเพื่อช่วยกระตุ้นการรับรู้ของข้อต่อ ทำให้ผู้ป่วยสามารถรับรู้แรงที่มากระทำกับร่างกายของผู้ป่วยได้มากขึ้น การควบคุมสั่งการของกล้ามเนื้อ ช่วยทำให้การสั่งการของกล้ามเนื้อขณะเคลื่อนไหวดูราบเรียบมั่นคง และยังสามารถควบคุมคุณภาพการเคลื่อนไหวให้ดีขึ้นด้วย
Techniques to stimulate the awareness of articular movement. And exposure That can be used with Stroke patients
Currently, there are various treatment techniques for stroke patients. Each form of treatment aims to improve cerebrovascular patients recover faster and be able to return to daily life as quickly as possible.
Today, ReBRAIN discusses another form of stroke treatment for patients with stroke.
That can be used in cerebrovascular patients, including
“Techniques to stimulate the awareness of articulation This technique is used in pediatric patients with cerebral palsy, but can be applied as a treatment for stroke patients as well. In which there are 3 techniques of treatment which are
A weight bearing technique with or without pressure, no pressure and resistance.This technique helps to reduce muscle tension in cerebrovascular patients with muscular conditions. Too tight It focuses on training for shifting body weight in combination with pressure and resistance in activities that the patient can do, such as sitting and standing postures.
Therefore, this technique is a practice that allows the patient to try to recognize the movement of the body or the joints of the body to be able to control the movement. It starts by encouraging the patient to practice stopping the movement at different stages during posture, or to move the body, arms and legs.
This technique also enhances the postural tone of the torso or limbs.
References:
- Basic Bobath course (2004). MSc information pack. Bobath Centre, London.
- Mayston, MJ (1995). Some aspects of the physiological basis for intervention techniques. Association of pediatric chartered physiotherapists, newsletter. November
- Shummway-Cook, A & Woollacott, M (1995). Motor control: new models for rehabilitation. Williams & Wilkins.