อ่อนแรงครึ่งซึก กับ อ่อนแรงครึ่งท่อนต่างกันอย่างไร
อาการกล้ามเนื้อ อ่อนแรง พบเห็นได้มากขึ้นในปัจจุบัน อาการ และความรุนแรงมีความหลากหลาย และเกิดได้กับทุกเพศ ทุกวัย บริเวณที่กล้ามเนื้อ อ่อนแรง มักสังเกตได้จากแขนและขาซึ่งผู้ป่วยบางคนอาจอ่อนแรงครึ่งซึกซ้าย หรือขวา หรือบางคนอ่อนแรงครึ่งท่อนบนช่วงแขน หรือช่วงขา การ อ่อนแรง แต่ละตำแหน่งแตกต่าง หรือเหมือนกันอย่างไร เราไปดูกันค่ะ
โรคหลอดเลือดสมอง (stroke) หรือเรียกว่าโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต เกิดจากการที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยงเนื่องจากสาเหตุหลักๆ ได้แก่ 1.หลอดเลือดสมองตีบ หรือหลอดเลือดสมองอุดตัน 2.หลอดเลือดสมองแตก ส่งผลให้เนื้อเยื่อสมองในบริเวณนั้นถูกทำลาย เกิดอาการขาดเลือดทำให้การทำงานของสมองส่วนนั้นๆ ซึ่งควบคุมการทำงานของร่างกายในส่วนนั้นบกพร่องตามไปด้วย ดังที่ทราบกันอยู่แล้วว่าสมองมี 2 ซีก สมองซีกขวาจะควบคุมการทำงานของร่างกายซีกซ้าย และสมองซีกซ้ายควบคุมการทำงานของร่างกายซีกขวา
โรคหลอดเลือดสมอง(stroke) เนื่องจากมีความผิดปกติของหลอดเลือดแดงในสมองที่อาจเกิดจากการตีบอุดตัน หรือแตกของหลอดเลือดแดงในสมอง จึงทำให้มีอาการอ่อนแรงของร่างกายซีกหนึ่งซีกใด หรือที่เรียกว่าเป็นอัมพาตครึ่งซีก(Hemiplegia) พยาธิสภาพอาจอยู่ในตำแหน่งของ Contralateral corticospinal tract ในสมอง ก้านสมอง หรือไขสันหลังระดับคอส่วนบน หรือ Motor cortex ในสมองด้านตรงข้ามกับอาการอ่อนแรง อาการของโรคหลอดเลือดสมองอาจขึ้นได้หลายแบบ ซึ่งอยู่กับตำแหน่งของสมองที่เกิดโรค อาการมักเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว หรือทันทีทันใดหรือเป็นๆหายๆ หรือค่อยๆมากขึ้น อาการที่พบได้บ่อยคือ
1.แขนขา อ่อนแรงซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย
2.ชาครึ่งซีก
3.เวียนศีรษะร่วมกับเดินเซ
4.ตามัว หรือมองเห็นภาพซ้อน
5.พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง
6.ปวดศีรษะ อาเจียน
7.ซึมไม่รู้สึกตัว
การฟื้นฟูและดูแลผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกเบื้องต้น
- การยืดกล้ามเนื้อ และขยับข้อต่อเพื่อลดการยึดติด
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอโดยให้แรงต้านที่เหมาะสมในแต่ละมัดกล้ามเนื้อ
- ฝึกการทำกิจวัตรประจำวัน ยืน และเดินซ้ำๆ เพื่อให้ใช้งานได้คล่องและลดการใช้กล้ามเนื้อที่ผิดส่วน
- เปลี่ยนท่าทางระวังวันบ่อยๆ เพื่อลดการเกิดแผลกดทับ เช่น จากท่านอนเป็นนั่ง หรือนอนหงายเป็นนอนตะแคง
- หมั่นวัดความดัน และสังเกตอาการตัวเองบ่อยๆ เพื่อป้องกันการเกิดโรคซ้ำ และป้องกันภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ
ส่วนผู้ป่วยที่มีอาการอ่อนแรงครึ่งท่อน หรือการบาดเจ็บของไขสันหลัง(spinal cord injury) พยาธิสภาพมักอยู่บริเวณ Cauda equina ไปถึงไขสันหลัง ซึ่งมีสาเหตุมาจากอาการบาดเจ็บของไขสันหลังตั้งแต่ระดับอกลงมาจากการ ตกจากที่สูง อุบัติเหตุบนท้องถนน หรือการถูกยิง ถูกแทง หรือมีเนื้องอกที่ไขสันหลัง อาการของอัมพาตครึ่งท่อน 1.จะสูญเสียการควบคุมการเคลื่อนไหว 2.การรับความรู้สึก 3.การควบคุมการขับถ่าย 4.มีการเปลี่ยนแปลงการทำงานของระบบต่างๆในร่างกาย เช่น ระบบหัวใจและหลอดเลือด
การฟื้นฟูผู้ป่วยอัมพาตครึ่งท่อนทางกายภาพบำบัดเบื้องต้น
- ทำการเคลื่อนไหวข้อต่อเหมือนในกรณีของผู้ป่วยอัมพาตครึ่งซีกเพื่อป้องกันข้อต่อ และกล้ามเนื้อติด ยึด แต่ต้องระวังในผู้ป่วยบางรายที่มีการดามกระดูก หรือมีปัญหาที่ข้อต่อ
- ออกกำลังกายโดยให้แรงต้านมากๆ ในกล้ามเนื้อที่ยังสามารถใช้งานได้อยู่ เพื่อให้ใช้กล้ามเนื้อที่เหลืออยู่ใช้ทดแทนกล้ามเนื้อที่ไม่สามารถทำงานได้แล้ว
- ฝึกการใช้งานกล้ามเนื้อที่เหลืออยู่ทำกิจกรรมตามความสามารถ และความเหมาะสม เช่น การพลิกตะแคงตัว การลุกขึ้นมานั่งรถเข็น การเคลื่อนย้ายตัว และรวมถึงการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น การอาบน้ำ แต่งตัว การทานอาหาร เป็นต้น
- ไม่ควรปล่อยให้ผู้ป่วยนอนนาน ๆ ควรแนะนำให้ผู้ป่วยนั่งบ้างในรายที่พอนั่งได้ หรือให้ผู้ป่วยยืนในรายที่สามารถยืนเดินได้ เพื่อป้องกันแผลกดทับ
อัมพาตครึ่งท่อนจะแตกต่างจากอัมพาตครึ่งซีกตรงต้นกำเนิดการเกิดโรค เนื่องจากอัมพาตครึ่งซีกมักเกิดที่สมอง ส่วนอัมพาตครึ่งท่อนมีสาเหตุได้หลากหลายสาเหตุ แต่ส่วนมากอัมพาตครึ่งท่อน ต้นเหตุมักเกิดที่
ไขสันหลังเกิดการบาดเจ็บ จากอุบัติเหตุบนท้องถนน อุบัติเหตุการกีฬา มีการกดทับของไขสันหลังจากเนื้องอก ถูกยิง ฟันแทงด้วยอาวุธ ตกจากที่สูง หกล้ม และหลังกระแทกพื้น การบาดเจ็บที่ไขสันหลังทำให้ขาดการติดต่อระหว่างสมองกับประสาทส่วนปลายทีอยู่ต่ำกว่าระดับที่ได้บาดเจ็บ ผู้ป่วยอัมพาตครึ่งท่อน จะสูญเสียการควบคุมการเคลื่อนไหว การรับความรู้สึก การควบคุมการขับถ่าย และมีการเปลี่ยนแปลงการทำงานของระบบต่างๆในร่างกาย การฟื้นฟูผู้ป่วยทั้งอัมพาตครึ่งซีก และครึ่งท่อนแตกต่างกัน และมีความซับซ้อน เฉพาะเจาะจงจึงควรได้รับคำแนะนำจากแพทย์ และนักกายภาพบำบัดเพื่อให้ฟื้นฟูได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด
แหล่งอ้างอิง
- เอกสารประกอบการเรียนการสอนมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ อ.กภ.ธิดาพร ไตรรัตนุรรณ. Physical therapy management in spinal cord injury, NEUROANATOMY IN MOTOR SYSTEM, MOTOR IMPAIRMENT IN NEUROGICAL CONDITION.
- Mouli Madhab Ghatak. Spinal injury and Stroke rehabilitation. Jp Medical Ltd. 2017.
What is the difference between weak and half weak and weak and half weak?
Muscle weakness is becoming more common nowadays. Symptoms and severity are diverse. And it can happen to people of all genders and ages. Areas where the muscles are weak are often noticeable in the arms and legs. Some patients may have weakness in the left or right half of their body, or some people may have weakness in the upper half of their arms or legs. Weakness. Each position is different. Or how are they the same? Let’s go see.
Stroke, also known as paralysis, is caused by a lack of blood flow to the brain due to the following main causes: 1. Ischemic stroke. or cerebral artery blockage 2. Cerebral artery rupture As a result, brain tissue in that area is destroyed. There is a lack of blood flow which causes the functioning of that part of the brain. which controls the functioning of the body in that part is impaired as well As we already know that the brain has 2 hemispheres, the right hemisphere controls the work of the left hemisphere of the body. And the left brain controls the right side of the body.
Cerebrovascular disease (stroke) due to abnormalities of the arteries in the brain that may be caused by blockage. or rupture of an artery in the brain Therefore causing symptoms of weakness on one side of the body. Also known as hemiplegia, the pathology may be in the location of Contralateral corticospinal tract in the brain, brainstem, or spinal cord at the level of the upper neck, or the motor cortex on the side of the brain opposite to the weakness. Symptoms of a stroke can occur in many ways. which depends on the location of the brain where the disease occurred Symptoms usually come on quickly. or suddenly or comes and goes or gradually increase The most common symptoms are: 1. arms and legs
