โรค กิแลง บาร์แร ซินโดรม (Guillain-Barré Syndrome: GBS)

โรค กิแลง บาร์แร ซินโดรม (Guillain-Barré Syndrome: GBS) คือ ความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันร่างกายที่พบได้น้อย เกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำลายระบบประสาทส่วนปลาย ซึ่งทำหน้าที่เป็นตัวกลางแปลงสัญญาณจากสมองส่งไปยังกล้ามเนื้อให้เกิดการเคลื่อนไหว เมื่อกล้ามเนื้อรับสัญญาณที่ส่งมาจากสมองไม่ได้ จึงส่งผลให้เกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรง และอาจเป็นอัมพาตได้ โดยสาเหตุการเกิดยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด มักเกิดขึ้นหลังจากติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ผู้ป่วยบางคนสามารถฟื้นฟูจนกลับมาเป็นปกติได้ ในขณะที่บางคนอาจเป็นแบบถาวร

โดยทั่วไปทุกคนมีโอกาสเป็นโรคกิแลง บาร์แร ซินโดรมได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป หรือผู้สูงอายุ จะมีความเสี่ยงมากที่สุด ซึ่งสองในสามของผู้ที่เป็นโรคดังกล่าวจะมีอาการท้องเสีย หรือเป็นโรคทางเดินหายใจหลายวัน หรือหลายสัปดาห์ติดต่อกันก่อนจะกลายเป็น GBS โดยสาเหตุมักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย Campylobacter jejuni ซึ่งทำให้มีภาวะอักเสบของกระเพาะอาหารหรือลำไส้เล็ก อาการที่ตามมา ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย อีกสาเหตุหนึ่งคือการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (Influenza) หรือเชื้อไวรัสอื่นๆ โดยโรคนี้สามารถแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ประเภทแรก คือ Acute inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy (AIPD) มีการอักเสบเฉียบพลันของเส้นประสาทแบบทำลายปลอกหุ้มเส้นประสาทไมอิลิน (Myelin sheath) ทำให้มีอาการอ่อนแรงทั่วร่างกายเริ่มจากลำตัวส่วนล่าง ลุกลามไปยังแขน และใบหน้า มักพบในแถบยุโรป และอเมริกาเหนือ ประเภทที่สอง คือ Miller fisher syndrome เริ่มจากกล้ามเนื้อตาเป็นอัมพาต (Ophthalmoplegia) เดินเซ (Ataxia) และขาดปฏิกิริยาตอบสนองอัตโนมัติ (Areflexia) มักพบในแถบเอเชีย และประเภทที่สาม คือ Acute motor axonal neuropathy (AMAN) และ acute motor-sensory axonal neuropathy (AMSAN) มีพยาธิสภาพที่บริเวณเส้นใยประสาทของเซลล์ประสาทสั่งการ  มักพบในแถบจีน ญี่ปุ่น และเม็กซิกัน การวินิจฉัยโรคทำได้โดยตรวจน้ำไขสันหลัง (Lumbar puncture) การตรวจกล้ามเนื้อและเส้นประสาทด้วยไฟฟ้า (Electromyography) การตรวจการนำไฟฟ้าของเส้นประสาท (Nerve conduction test) การตรวจพยาธิวิทยา และมักมีอาการแสดง ได้แก่ กล้ามเนื้อแขนขาอ่อนแรงแบบสมมาตร การรับความรู้สึกผิดปกติ สูญเสียความรู้สึกเจ็บปวดและการรับความรู้สึกภายในข้อต่อ เป็นต้น

ในปัจจุบันโรคนี้ยังไม่มีวิธีการรักษาให้หายขาด  แต่ในทางการแพทย์จะให้การรักษาด้วยการฉีดอิมมูโนโกลบูลินเข้าทางหลอดเลือดดำ (Intravenous immunoglobulin: IVIG) เพื่อช่วยยับยั้งแอนติบอดีที่ทำงานผิดปกติ หรือเปลี่ยนถ่ายพลาสมา (Plasmapheresis) เพื่อแยกแอนติบอดีที่ผิดปกติออกจากเลือด ทั้งสองการรักษาช่วยให้มีการฟื้นตัวได้ดี โดยส่วนใหญ่อาการจะดีขึ้นภายใน 2-4 สัปดาห์ แต่อาจใช้เวลานานถึง 6 เดือนหรือมากกว่านั้นในการฟื้นฟูร่างกาย ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค

 

การรักษาทางกายภาพบำบัดสำหรับโรคกิแลง บาร์แร ซินโดรม จะเน้นที่การฟื้นฟูและการจัดการกับปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยวิธีการทางกายภาพบำบัด เช่น การลดอาการปวด การออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรงและความทนทานของกล้ามเนื้อ ซึ่งจากการศึกษาพบว่าการออกกำลังกายให้ผลลัพธ์ดีในด้านการเคลื่อนไหว แต่อย่างไรก็ตาม ควรออกกำลังกายในปริมาณที่เหมาะสม หากออกกำลังกายหนักมากเกินไปสามารถทำให้การฟื้นฟูช้าลงได้ นอกจากนี้ต้องมีการป้องกันภาวะแทรกซ้อนต่างๆ และเพิ่มความสามารถในการเคลื่อนไหวและการทรงตัว รวมถึงช่วยให้กลับมาทำกิจวัตรประจำวัน และทำกิจกรรมร่วมกับผู้อื่นได้

เอกสารอ้างอิง

มหาวิทยาลัยมหิดล ศูนย์กายภาพบำบัด คณะกายภาพบำบัด. (2566). Guillain barre syndrome. สืบค้นเมื่อ 10 มิถุนายน 2567, จาก https://pt.mahidol.ac.th/ptcenter/knowledge-article/guillain_barre_syndrome

Center for disease control and prevention. (2023) Guillain-Barre Syndrome. Retrieved June 10, 2024, from https://www.cdc.gov/vaccinesafety/concerns/guillain-barre-syndrome.html

Mayo clinic. (2024) Guillain-Barre Syndrome. Retrieved June 10, 2024, from https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/guillain-barre-syndrome/symptoms-causes/syc-20362793

Shahrizaila N.; et al. (2021). Guillain-Barre Syndrome. Retrieved June 10, 2024, from https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(21)00517-1/abstract

 

อ่านบทความเพิ่มเติมที่นี่

FACEBOOK :: ReBRAIN

Guillain-Barré Syndrome (GBS)

attacking the peripheral nervous system, which is responsible for translating signals from the brain to muscles to cause movement. When muscles cannot receive signals from the brain, muscle weakness and paralysis can occur. The exact cause is unknown, but it usually occurs after a viral or bacterial infection. Some people can recover completely, while others have a permanent condition.

In general, anyone can develop Guillain-Barré Syndrome, but those over 50 or older are at greatest risk. Two-thirds of people with the condition will have diarrhea or respiratory symptoms for several days or weeks before developing GBS. The most common cause is infection with the bacterium Campylobacter jejuni, which causes inflammation of the stomach or small intestine. Symptoms include nausea, vomiting, and diarrhea. Another common cause is infection with the influenza virus or other viruses. This disease can be divided into 3 types. The first type is Acute inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy (AIPD), which is acute inflammation of the nerves that destroys the myelin sheath, causing weakness throughout the body, starting from the lower torso, spreading to the arms and face. It is commonly found in Europe and North America. The second type is Miller fisher syndrome, which begins with paralysis of the eye muscles (Ophthalmoplegia), ataxia and lack of automatic reflexes (Areflexia), and is commonly found in Asia. The third type is Acute motor axonal neuropathy (AMAN) and acute motor-sensory axonal neuropathy (AMSAN), which is a pathology in the nerve fibers of motor neurons. It is commonly found in China, Japan, and Mexico. Diagnosis is made by examining the cerebrospinal fluid (Lumbar puncture), examining the muscles and nerves with an electrical current (Electromyography), examining the nerve conduction (Nerve conduction test), and examining the pathology. Symptoms often include symmetrical muscle weakness in the arms and legs, abnormal sensation, loss of pain and sensation in the joints, etc.