ปมประสาทปลายเท้าอักเสบ (Morton Neuroma) และการรักษาทางกายภาพบำบัด

ปมประสาทปลายเท้าอักเสบ หรือ Morton Neuroma เป็นหนึ่งในสาเหตุที่พบบ่อยของอาการปวดปลายเท้า, ปวดฝ่าเท้า, ปวดเท้าด้านหน้า หรือมีความรู้สึกเหมือน “ไฟช็อต–แปล๊บ” เมื่อยืน เดิน หรือกดทับบริเวณช่องว่างระหว่างนิ้วเท้า โดยเฉพาะระหว่างนิ้วกลางกับนิ้วนาง อาการนี้พบมากในผู้ที่ใส่รองเท้าหน้าแคบเป็นประจำ เช่น รองเท้าส้นสูง รองเท้าแฟชั่น หรือรองเท้าคัตชูที่กดทับปลายเท้า จนทำให้เส้นประสาทบริเวณนั้นหนาตัวและเกิดการอักเสบตามมา

สาเหตุของ Morton Neuroma ที่พบบ่อย

ใส่รองเท้าหน้าแคบหรือรองเท้าส้นสูงเป็นเวลานาน
น้ำหนักกดทับปลายเท้ามากเกินไป เช่น เดินนาน ยืนนาน
โครงสร้างเท้าผิดปกติ เช่น อุ้งเท้าแบน เท้าเอียง
ใช้งานเท้าหนัก เช่น วิ่ง กระโดด เล่นกีฬา
ข้ออักเสบหรือเส้นประสาทกดทับเรื้อรัง

สาเหตุเหล่านี้ทำให้เนื้อเยื่อรอบเส้นประสาทบริเวณปลายเท้า “หนาตัว” จนเกิดอาการปวดเฉียบพลัน ชา หรือเจ็บแปลบได้ง่าย

รูปแสดงบริเวณปมประสาทบริเวณช่องว่างกระดูกข้อเท้า

อาการปวดปลายเท้าจาก Morton Neuroma เป็นอย่างไร? (Symptoms)

ผู้ป่วยมักมีอาการเด่นดังนี้

ปวดแปลบบริเวณปลายเท้าหรือฝ่าเท้าด้านหน้า
ปวดมากเมื่อเดินขึ้นบันไดหรือยืนเป็นเวลานาน
รู้สึกเหมือนมี “ก้อนเล็ก ๆ” อยู่ระหว่างนิ้วเท้า
ชา เจ็บเสียว หรือร้าวบริเวณนิ้วกลางและนิ้วนาง
ดีขึ้นเมื่อถอดรองเท้าหรือพักเท้า

อาการเหล่านี้สอดคล้องกับคนที่ค้นหาคำว่า ปวดปลายเท้าเกิดจากอะไร, ปวดเท้าด้านหน้า หรือเจ็บฝ่าเท้าเวลายืน

การวินิจฉัย Morton Neuroma

การตรวจที่ใช้บ่อย ได้แก่

X-ray: เพื่อตรวจความผิดปกติของโครงสร้างกระดูก
MRI: เพื่อให้เห็นปมประสาทที่หนาตัวได้อย่างแม่นยำ
การกดทดสอบบริเวณปลายเท้าเพื่อตรวจจุดปวด

การวินิจฉัยที่ถูกต้องช่วยแยกโรคอื่นที่มีอาการคล้ายกัน เช่น รองช้ำ, นิ้วเท้าผิดรูป หรือเส้นประสาทถูกกดทับ

วิธีรักษาปมประสาทปลายเท้าอักเสบ (Morton Neuroma Treatment)

การรักษาแบบไม่ผ่าตัด

ปรับเปลี่ยนรองเท้าให้หน้าเท้ากว้างขึ้น
ใช้แผ่นรองเท้าเพื่อลดแรงกดบริเวณฝ่าเท้า
ลดกิจกรรมที่เพิ่มแรงกดบริเวณปลายเท้า
ฉีดยาลดอักเสบบริเวณปมประสาท
กายภาพบำบัดเท้า (วิธีที่นิยมที่สุดในระยะเริ่มต้น)

แผ่นรองเท้าลดอาการปวดจากโรคปมประสาทเท้าอักเสบ

การรักษาทางกายภาพบำบัด (Physical Therapy)

การกายภาพบำบัดช่วยลดอาการปวด ชา และอักเสบของปมประสาทได้อย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงลดโอกาสกลับมาเป็นซ้ำ โดยวิธีที่ใช้บ่อย ได้แก่

เครื่องอัลตราซาวนด์เพื่อลดอักเสบ
Shockwave Therapy ช่วยคลายพังผืดและลดแรงกดทับเส้นประสาท
นวดคลายกล้ามเนื้อและพังผืดบริเวณฝ่าเท้า
ปรับรูปแบบการลงน้ำหนัก และออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงของเท้า

ภาพปมประสาทที่บวมมากจนผิดปกติ

การผ่าตัด

แพทย์จะพิจารณาเมื่อ

อาการรุนแรง
รักษาแบบไม่ผ่าตัดแล้วไม่ดีขึ้น
มีการอักเสบเรื้อรังจนรบกวนการเดินหรือใช้ชีวิตประจำวัน

สรุป: ปวดปลายเท้า ปวดฝ่าเท้า อาจเป็น Morton Neuroma ควรรักษาเร็วที่สุด

หากมีอาการปวดแปลบ ชา หรือปวดร้าวปลายเท้าเรื้อรัง ควรเข้ารับการประเมินจากผู้เชี่ยวชาญ เพราะการรักษาตั้งแต่ระยะแรกช่วยลดความเสี่ยงการผ่าตัดและฟื้นตัวได้เร็วกว่า

หากคุณมีอาการปวดปลายเท้า ปวดฝ่าเท้า หรือสงสัยว่าอาจเป็น Morton Neuroma สามารถเข้ารับการประเมินกับ ReBRAIN ทีมกายภาพบำบัดและศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke เฉพาะทางที่เชี่ยวชาญด้านอาการปวดระบบประสาท กล้ามเนื้อ และการเดิน ฟื้นฟูอย่างตรงจุดทุกเคส พร้อมดูแลคุณตั้งแต่ตรวจ ประเมิน ไปจนถึงวางแผนการรักษาเฉพาะบุคคลอย่างเป็นระบบเพื่อให้กลับมาเดินได้สบายอีกครั้ง

เพื่อให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) และครอบครัวเลือกบริการที่เหมาะกับอาการและความพร้อมของผู้ป่วยมากที่สุด ReBRAIN จึงพัฒนาระบบการดูแล 3 รูปแบบที่ตอบโจทย์ทุกระดับอาการ

เลือกบริการที่เหมาะกับอาการผู้ป่วยเพื่อฟื้นตัวได้เร็วที่สุด — ReBRAIN พร้อมดูแลครบทุกระดับตั้งแต่ทำกายภาพที่บ้านจนถึงฟื้นฟูแบบพักค้าง 24 ชั่วโมง

แหล่งอ้างอิง
1.BrotzmanSB, ManskeRC. Clinical orthopaedicrehabilitation: an evidence-based approach. 3rded. Philadelphia: Mosby; 2011
2.Magee DJ, ZachazewskiJE, QuillenWS, ManskeRC. Pathology and intervention in musculoskeletal rehabilitation. 2nded. Missouri: Elsevier; 2016.
3.ShankmanGA, ManskeRC. Fundamental orthopedic management for the physical therapist assistant. 3rded. St. Louis, Missouri: Mosby; 2011.
4.Inflammation of the foot ganglia (Morton Neuroma) and physical therapy treatment