โรคหลอดเลือดสมอง หรือที่รู้จักกันในชื่อStrokeเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่เกิดขึ้นเมื่อมีสิ่งขัดขวางการไหลเวียนของเลือดไปยังสมอง หรือเกิดภาวะหลอดเลือดสมองแตก ทำให้เซลล์สมองขาดออกซิเจนและสารอาหาร นำไปสู่ความเสียหายของสมองอย่างรวดเร็ว
ความเสียหายนี้สามารถนำไปสู่ความพิการถาวรหรือร้ายแรงถึงชีวิตได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ดังนั้น การรู้เท่าทันและตอบสนองต่อสัญญาณเตือนของStroke อย่างรวดเร็วจึงเป็นกุญแจสำคัญในการลดความรุนแรงของโรค
สัญญาณเตือนStrokeที่ควรรู้: จดจำให้แม่นด้วยหลัก F.A.S.T.
หลักการ F.A.S.T. เป็นวิธีง่ายๆ ที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล สำหรับการจดจำสัญญาณเตือนหลักของโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งช่วยให้ผู้คนสามารถประเมินอาการของตนเองและคนรอบข้างได้อย่างรวดเร็ว เพื่อนำส่งผู้ป่วยถึงโรงพยาบาลให้ทัน “นาทีทอง”
F – Face Drooping (ใบหน้าเบี้ยว)
สังเกตว่าใบหน้าซีกใดซีกหนึ่งมีอาการอ่อนแรง มุมปากตก หรือยิ้มแล้วปากเบี้ยวหรือไม่ ลองให้ผู้สงสัยอาการยิ้มเต็มที่เพื่อสังเกตความผิดปกติที่เกิดขึ้น
A – Arm Weakness (แขนอ่อนแรง)
ให้ผู้สงสัยอาการลองยกแขนทั้งสองข้างขึ้นพร้อมกัน และค้างไว้ หากพบว่าแขนข้างใดข้างหนึ่งตกลงมาเอง หรือไม่สามารถยกขึ้นได้ ถือเป็นสัญญาณที่ชัดเจน
S – Speech Difficulty (พูดลำบาก)
สังเกตว่าการพูดของผู้ป่วยมีอาการลิ้นแข็ง พูดไม่ชัด พูดติดขัด หรือไม่สามารถพูดออกมาเป็นคำ หรือไม่เข้าใจคำพูดที่เราสื่อสารหรือไม่ ลองให้ผู้ป่วยพูดประโยคสั้นๆ ง่ายๆ ซ้ำตาม
T – Time to call (ได้เวลาโทร)
หากพบอาการใดๆ ข้างต้น แม้จะเป็นเพียงอาการเดียวหรืออาการไม่ชัดเจน ให้รีบโทรศัพท์แจ้งหน่วยแพทย์ฉุกเฉิน (เช่น 1669) ทันที การดำเนินการที่รวดเร็วคือปัจจัยสำคัญที่สุดในการรักษาผู้ป่วย Stroke ให้ทันท่วงที
สัญญาณเตือนอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นร่วมกับStroke
นอกเหนือจากหลัก F.A.S.T. แล้ว ยังมีอาการอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นร่วมด้วย ซึ่งบ่งชี้ว่าบุคคลนั้นอาจกำลังเป็นผู้ป่วยสโตรก
1. อาการปวดศีรษะแบบกะทันหันและรุนแรง
อาการปวดศีรษะที่เกิดขึ้นอย่างฉับพลัน โดยไม่เคยมีอาการเช่นนี้มาก่อน และมักมีความรุนแรงมาก ถือเป็นสัญญาณเตือนที่สำคัญ โดยเฉพาะในกรณีของหลอดเลือดสมองแตก (HemorrhagicStroke)
2. ปัญหาการมองเห็นแบบฉับพลัน
อาการตามัว มองเห็นภาพซ้อน หรือมองไม่เห็นในตาข้างเดียวหรือทั้งสองข้างอย่างกะทันหัน
3. การสูญเสียการทรงตัว
มีอาการเวียนศีรษะอย่างรุนแรง สูญเสียการทรงตัว เดินเซ หรือมีอาการโคลงเคลงอย่างฉับพลันและไม่ทราบสาเหตุ
4. อาการชาหรืออ่อนแรงของร่างกาย
อาการชาหรืออ่อนแรงที่เกิดขึ้นซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย ทั้งใบหน้า แขน หรือขา
ความสำคัญของ “นาทีทอง” และการฟื้นฟู
เมื่อเกิดอาการ Stroke สิ่งที่เรียกว่า “นาทีทอง” (Golden Hour) คือช่วงเวลาสำคัญที่สุดในการนำผู้ป่วยไปรับการรักษาที่โรงพยาบาล โดยเฉพาะอย่างยิ่งการได้รับยาละลายลิ่มเลือด (Thrombolytic drugs) ภายในเวลา 4.5 ชั่วโมงหลังเกิดอาการ จะช่วยลดความเสียหายต่อสมองได้อย่างมาก
หลังจากพ้นระยะเฉียบพลันแล้ว กระบวนการฟื้นฟูผู้ป่วยstroke ถือเป็นสิ่งสำคัญลำดับต่อไป การฟื้นฟูที่เหมาะสมจะช่วยให้ผู้ป่วยสามารถกลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้ใกล้เคียงปกติที่สุด โดยมักต้องอาศัยทีมผู้เชี่ยวชาญด้านกายภาพบำบัด กิจกรรมบำบัด และนักแก้ไขการพูดอย่างต่อเนื่อง
ReBRAIN: ศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วย Stroke ที่เน้นการฟื้นฟูสมอง
หากคุณกำลังมองหาศูนย์ฟื้นฟูโรคหลอดเลือดสมองที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง ReBRAIN คือคำตอบ เราเป็นทีมกายภาพบำบัดและศูนย์ฟื้นฟูผู้ป่วยStrokeที่เน้นการฟื้นฟูสมอง (Neuro-Rehabilitation) โดยใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่อกระตุ้นและฟื้นฟูการทำงานของสมองที่ได้รับความเสียหาย ช่วยให้ผู้ป่วยสโตรก สามารถกลับมาเคลื่อนไหวและใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพอีกครั้ง
A stroke, also known as a stroke, is a medical emergency that occurs when blood flow to the brain is blocked or a blood vessel ruptures, depriving brain cells of oxygen and nutrients, leading to rapid brain damage.
This damage can lead to permanent disability or even death if not treated promptly. Therefore, recognizing and responding quickly to the warning signs of a stroke is key to reducing its severity.
Stroke Warning Signs You Should Know: Remember the F.A.S.T. Principle
The F.A.S.T. Principle is a simple, internationally accepted method for recognizing the main warning signs of a stroke. It helps people quickly assess their own symptoms and those of those around them, allowing them to get to the hospital in the “golden hour.”
F – Face Drooping
Notice if one side of the face shows weakness, a drooping of the corner of the mouth, or a crooked smile. Have the suspected person smile fully to observe any abnormalities.