กายภาพบำบัดในผู้ป่วยผ่าตัด เอ็นไขว้หน้าข้อเข่า ฉีกขาด
เอ็นไขว้หน้าข้อเข่า เป็นสิ่งที่เกิดการบาดเจ็บได้จากการเล่นกีฬาหรือการกระแทกหรือการบิดของข้อเข่าเมื่อกล้ามเนื้อมีความแข็งแรงไม่เพียงพอ เอ็นไขว้หน้าและหลังในเข่าจะทำหน้าที่สร้างความมั่นคงให้กับข้อเข่า เมื่อมีการฉีดขาดมากจึงจำเป็นต้องมีการผ่าตัดเพื่อให้ความมั่นคงของเข่ากลับมา สิ่งที่ควรรู้ในการผ่าตัดเอ็นไขว้หน้าเข่าคือการใช้ยาชาฉีดเข้ารอบๆ เส้นประสาทที่มีชื่อว่า Femoral nerve เพื่อยับยั้งอาการปวด หลังออกจากห้องผ่าตัดเข่าจะถูกหุ้มด้วยสำลีและพันด้วยผ้ายืดเพื่อลดบวม โดยมีข้อควรปฏิบัติตนก่อนและหลังการผ่าตัด ดังนี้
ช่วงการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดเอ็นไขว้หน้าข้อเข่า (Preoperative Rehabilitation Phase)
วัตถุประสงค์
- บรรเทาความเจ็บปวดและอาการบวม
- เพื่อให้มีองศาการเคลื่อนไหวที่ปกติ
- เพิ่มกำลังกล้ามเนื้อเพื่อการเดินที่ดีและการใช้ชีวิตประจำวัน
- เตรียมสุขภาพจิตใจของผู้ป่วยก่อนเข้ารับการผ่าตัด
- ดามข้อเข่าไม่ให้เคลื่อนไหว (Immobilize knee)
หลังได้รับการบาดเจ็บเอ็นไขว้หน้าข้อเข่า ควรตรึงข้อเข่าเอาไว้และการใช้ไม้ค้ำยันช่วยเดิน ลงน้ำหนักที่ขาเท่าที่จะรับไหว จนกว่ากล้ามเนื้อควบคุมเข่าจะทำงานได้ดีขึ้น
- บรรเทาความเจ็บปวดและอาการบวม (control Pain and swelling)
โดยใช้น้ำแข็งประคบหรืออาจจะใช้ Cryocuff กับบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บ หากอาการปวดมีมากสามารถทานยา กลุ่ม NSAID ได้เช่น ไอบูโพรเฟ่น แต่ไม่ควรใช้เกิน 7-10 วันหลังได้รับบาดเจ็บ
- ทำให้องศาการเคลื่อนไหวกลับมาปกติ (Restore normal range of motion)
ผู้ได้รับบาดเจ็บควรพยายามเคลื่อนไหวให้เต็มองศาการเคลื่อนไหวให้เร็วที่สุด
การออกกำลังกายเพื่อให้เข่าเหยียดสุด
1.นั่งบนเก้าอี้แล้ววางขาที่ขอบเก้าอี้อีกตัว ผ่อนคลายกล้ามเนื้อต้นขาจนกว่าจะเหยียดขาได้สุด
2.นอนคว่ำเอาช่วงล่างขาออกนอกปลายเตียง
การออกกำลังกายเพื่อเพิ่มองศาการงอเข่า
- นั่งบนเก้าอี้หรือขอบเตียง แล้วปล่อยให้เข่างอลงตามแรงโน้มถ่วง
- นอนหงายวางเท้าไว้บนกำแพงขาข้างที่ได้รับบาดเจ็บอยู่ล่างและเอาขาอีกข้างพาดไว้ด้านบนและออกแรงช่วยในการงอเข่าอีกข้างลง
หลังการผ่าตัดเอ็นไขว้หน้าข้อเข่าช่วง 1 สัปดาห์แรก (Postoperative Days1-7)
วัตถุประสงค์
- บรรเทาอาการปวดและบวม
- ดูแลแผลผ่าตัด
- ออกกำลังกายเพิ่มองศาการเคลื่อนไหว
- เพิ่มหรือคงองศาการเหยียดเข่า
- ป้องกันกล้ามเนื้อต้นขาด้านหน้าฝ่อลีบ
- ฝึกเดิน
การฝึกเดินในช่วง 1-7 วันแรกจะเป็นการเดินด้วยไม้ค้ำยัน 2 อันเรียกว่า crutches และสามารถลงน้ำหนักได้ประมาณ 50 เปอร์เซ็นของน้ำหนักตัว
การออกกำลังกายเพิ่มคงองศาการเคลื่อนไหว
- หาผ้าขนหนูม้วนที่มีความสูงเพียงพอให้เข่าลอยพ้นเตียงวางรองบริเวณน่องและผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
- นั่งและวางขาท่อนล่างไว้นอกเตียงจากนั้นใช้ขาข้างที่ไม่ได้รับบาดเจ็บช่วยในการเหยียดเข่าข้างบาดเจ็บขึ้น สลับกับใช้ขาข้างไม่บาดเจ็บช่วยกดขาให้เกิดการงอเข่า
การออกกำลังกายก่อนผ่าตัดจึงมีความสำคัญเพื่อเตรียมความพร้อมของกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อรอบเข่าก่อนผ่าตัด และในช่วงแรกหลังผ่าตัดหากไม่มีการออกกำลังกายจะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนขึ้นคือ เข่าติดไม่สามารถงอหรือเหยียดเข่าได้สุด ซึ่งจะขัดขวางการใช้ชีวิตประจำวันอย่างมากเช่น การเดินขึ้น-ลงบันได การนั่งเก้าอี้ นั่งบนพื้น การก้มหรือย่อหยิบของ และอีกมากมาย ฉะนั้นการออกกำลังกายหลังผ่าตัดจึงมีความสำคัญมาก
physical therapy in surgical patients Anterior cruciate ligament torn knee
anterior cruciate ligament of the knee It is a sport injury or a knock or twist of the knee joint when the muscles are not strong enough. The anterior and posterior cruciate ligaments in the knee serve to stabilize the knee joint. When the injection is severely broken, surgery is needed to restore the stability of the knee. What you should know about anterior cruciate ligament surgery is that an anesthetic is injected into the surrounding area. Femoral nerve to suppress pain After leaving the operating room, the knee is covered with cotton wool and wrapped in stretch cloth to reduce swelling.