ภาวะทาง อารมณ์ ของผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง สามารถดูแลด้วยวิธีใดได้บ้าง
โรคหลอดเลือดสมองเป็นโรคที่ส่งผลทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย เช่น ทำให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อแขนและขา ทำให้การรับรู้ความรู้สึกของร่างกายเปลี่ยนไป เป็นต้น จนรบกวนการใช้ชีวิต ทำให้ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้เหมือนเดิม นอกจากนี้โรคหลอดเลือดสมองยังส่งผลต่อทางด้านจิตใจอีกด้วย ซึ่งวันนี้ทาง ReBRAIN จะมาให้ความรู้เกี่ยวกับ ภาวะทาง อารมณ์ ต่างๆของผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง การดูแลรักษาสุขภาพจิตใจและอารมณ์ของผู้ป่วยหลอดเลือดสมองว่าควรปฏิบัติอย่างไร
โรคหลอดเลือดสมองเป็นโรคที่ทำให้เกิดความเสียหายต่อสมองโดยตรง นอกจากทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายแล้ว ยังส่งผลต่อทางด้านจิตใจ ผลกระทบที่เกิดขึ้นคือ ผู้ป่วยหลอดเลือดสมองจะเริ่มรู้สึกว่า “สูญเสียทุกสิ่งทุกอย่างที่เคยทำได้” “สิ่งที่เคยทำได้ในชีวิตประจำวัน” “อาชีพการงานที่เคยทำได้ในตอนนี้ไม่สามารกลับไปทำได้” เป็นต้น ส่งผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทาง อารมณ์ ของผู้ป่วยได้ นอกจากนี้ยังส่งผลต่อครอบครัวหรือคนดูแล ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจเช่นเดียวกันกับตัวผู้ป่วยเอง ซึ่งการเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจที่พบบ่อย ได้แก่
- ความวิตกกังวล ตัวผู้ป่วยจะเกิดอาการวิตกกังวลขึ้นได้เป็นอันดับแรกๆ อาการที่บ่งบอกว่าผู้ป่วยเริ่มมีความวิตกกังวล 1.รู้สึกระสับกระส่าย 2.รู้สึกหวาดกลัวในหลายๆเรื่อง 3.ไม่ค่อยมีสมาธิในการทำกิจกรรมต่างๆ 4. มีอาการรู้สึกไม่สบายตัวร่วมกับมีอาการปวดท้องบ่อยครั้ง บางคนสามารถผ่านช่วงความเศร้าและวิตกกังวลไปได้ไม่นานมาก ถ้าไม่สามารถขจัดเรื่องความเศร้าและความวิตกกังวลได้ อาจจะส่งผลต่อทางด้านร่างกายและด้าน อารมณ์ อื่นๆอย่างมาก ผู้ป่วยบางรายสะสมความวิตกกังวลในหลายๆเรื่องพร้อมๆกัน จนนำไปสู่ อาการแพนิค ได้
- ความเศร้า เป็น อารมณ์ ที่เกิดขึ้นจากความคิดของผู้ป่วยที่รู้สึกว่าตัวเองเกิดความเปลี่ยนแปลง ไม่สามารถทำอะไรได้เหมือนเดิม จนเกิดความรู้สึกตกต่ำ น่าหดหู่ ไม่สามารถรับมือกับเหตุการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นได้ ความเศร้าในระยะยาวถ้าผู้ป่วยไมได้รับการดูแลรักษา จะนำไปสู่โรคซึมเศร้าได้ อาการของผู้ป่วยที่เริ่มมีอาการโรคซึมเศร้า คือ 1. รู้สึกเศร้าอยู่ตลอดเวลา 2. รู้สึกว่าตัวเองไร้ค่า 3. รู้สึกสิ้นหวัง 4. มีปัญหาเรื่องการนอน 5. เบื่ออาหาร
- ความคับข้องใจ ผิดหวัง เป็นภาวะทางจิตใจที่ยอมรับกับสิ่งที่ผ่านมาไม่ได้ จนไม่สามารถยอมรับผลกระทบที่เกิดขึ้นได้ ในผู้ป่วยหลอดเลือดสมองจะพบเจอเรื่องความคับข้องใจได้บ่อยครั้ง เช่น ไม่สามารถทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ตามปกติ ต้องมีการพึ่งพาคนอื่นอยู่ตลอดเวลา เป็นต้น อาการแสดงของอารมณ์นี้ คือ 1.คนไข้อาจจะมีอาการเหนื่อยอยู่ตลอดเวลา 2. ลืมกิจกรรมต่างๆที่เคยทำได้ 3. รู้สึกว่าตัวเองผิดพลาดอยู่ตลอดเวลา
- ความโกรธ เป็น อารมณ์ ที่เกิดขึ้นจากอารมณ์และความคิดหลายอย่างมารวมกัน เช่น ความวิตกกังวล ความคับข้องใจ ความผิดหวัง เป็นต้น ซึ่งอารมณ์ในบางรายของผู้ป่วยหลอดเลือดสมองอาจจะเกิดจากความเปลี่ยนแปลงของสมอง หรือ มีสิ่งเร้าอื่นๆมารบกวนอารมณ์ความคิดของผู้ป่วยได้ เช่น เสียงคนในบ้าน เสียงจากสิ่งแวดล้อม สภาพอากาศ เป็นต้น จนนำไปสู่ อารมณ์ โกรธได้
- ความสิ้นหวัง เป็นอารมณ์สิ้นหวัง ตัวเองไร้ค่า ไม่มีจุดยืนเป็นของตัวเอง รู้สึกไม่มีจุดมุ่งหมายในชีวิต อยู่กับความคิดในแง่ลบมานาน รู้สึกว่าความเจ็บปวดจากโรคนี้มีไปอย่างไม่สิ้นสุด ในบางรายถ้าอยู่ในอารมณ์ความสิ้นหวังมานานร่วมกับมีโรคซึมเศร้าอยู่ด้วย อาจจะทำให้ผู้ป่วยจะเกิดความคิดอยากฆ่าตัวตายได้
การดูแลรักษาในแต่ละ ภาวะทาง อารมณ์ ของผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง
ต้องเริ่มจากคนในครอบครัวในคอยปรับเปลี่ยนความคิดและอารมณ์ให้ผู้ป่วยรู้สึกดีกับคนในครอบครัว เช่น 1. ควรให้ความใส่ใจและให้กำลังใจผู้ป่วยตามความเป็นจริง 2. ทำความเข้าใจผู้ป่วยในเรื่องของพฤติกรรมและความคิดที่เปลี่ยนแปลงไป 3. แสดงออกในเรื่องของคำพูด สีหน้าท่าทาง และการสัมผัสผู้ป่วยให้ผู้ป่วยรู้สึกว่าเรายังคงดูแลและไม่ทอดทิ้งผู้ป่วยไปไหน 4. รับฟังความคิดและคำพูดของผู้ป่วย อาจจะชวนพูดคุยเรื่องต่างๆ ที่ทำให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกเครียดหรือกดดันมากจนเกินไป5. ในผู้ป่วยบางรายอาจจะมีอาการต่อต้าน ไม่ค่อยอยากทำกิจกรรมที่ตัวเองไม่สามารถทำได้ ควรหากิจกรรมอื่นๆมาเสริม ซึ่งเป็นกิจกรรมที่ผู้ป่วยทำได้ ให้ผู้ป่วยได้ทำเพื่อที่จะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกตัวเองยังสามารถทำกิจกรรมต่างๆได้อยู่ 6. ไม่ควรดุหรือแสดง ภาวะทางอารมณ์ ที่ผู้ป่วยรู้สึกตัวเองเป็นภาระให้คนในครอบครัว 7.การเชียร์ให้กำลังใจ การให้รางวัลอยู่อย่างสม่ำเสมอ ช่วยให้ผู้ป่วยลดความเครียดลงได้ เป็นต้น
นอกจากนี้ สิ่งแวดล้อมภายในบ้านมีส่วนสำคัญ ควรจัดให้สิ่งแวดล้อมภายในบ้านมีความสะดวกสบายในการใช้ชีวิตประจำวัน วางเครื่องใช้ในบ้านให้ผู้ป่วยเคลื่อนไหวได้สะดวก หยิบจับสิ่งของได้สะดวก และจัดสภาพแวดล้อมให้เหมาะสม ดูสดชื่น และอยู่ในบรรยากาศที่ผู้ป่วยชอบ จะทำให้ ภาวะทางอารมณ์ ของผู้ป่วยเปลี่ยนแปลงได้ดีขึ้น
ภาวะทางอารมณ์ ของผู้ป่วยหลอดเลือดสมองจะดีหรือไม่ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับการรักษาทางร่างกายเพียงอย่างเดียว การรักษาทางจิตใจของผู้ป่วยต้องมี กำลังใจจากคนในครอบครัวและคนรอบข้างจะมีส่วนช่วยทำให้ ภาวะทางอารมณ์ ของผู้ป่วยดีขึ้นและมีกำลังใจให้การรักษาโรคหลอดเลือดสมองมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทำให้ผู้ป่วยกลับไปใช้ชีวิตประจำได้อย่างมีคุณภาพ
เอกสารอ้างอิง
Kim JS. Post-stroke Mood and Emotional Disturbances: Pharmacological Therapy Based on Mechanisms. Journal of stroke. 2016;18(3):244-55.
Scott CL, Phillips LH, Johnston M, Whyte MM, MacLeod MJ. Emotion processing and social participation following stroke: study protocol. BMC neurology. 2012;12:56.
Emotional state of stroke patients How can I take care of it?
Stroke is a disease that causes physical changes such as weakness in the muscles of the arms and legs. causing the perception of the body’s feelings to change, etc. until it interferes with life making it impossible to do the same daily routine In addition, cerebrovascular disease also has psychological effects. Today, ReBRAIN will provide knowledge about various emotional conditions of stroke patients. How to take care of the mental and emotional health of stroke patients?
Stroke is a disease that causes direct damage to the brain.
In addition to causing physical changes It also affects the psychological The effect is Stroke patients will begin to feel that “losing everything that was once possible”, “what was once able to do in everyday life”, “the job that was once able to be done now cannot be returned”, etc., resulting in changes in the patient’s mood. It also affects the family or caregiver. cause the same psychological changes as the patient himself The most common psychological changes are:
1. Anxiety The patient will have symptoms of anxiety in the first place. Symptoms that indicate that the patient begins to have anxiety 1. to feel restless 2. Feeling afraid of many things 3. Rarely concentrate on activities. 4. Feeling uncomfortable with frequent abdominal pain. Some people are able to go through a very short period of sadness and anxiety. If sadness and anxiety cannot be eliminated It can affect the physical and other emotional aspects greatly. Some patients accumulate anxiety about many things at the same time, leading to panic attacks.
2. Sadness is an emotion that arises from the mind of the patient who feels that he has changed. can’t do anything like before until feeling depressed, depressed, unable to cope with the events that occur long-term sadness if the patient does not receive care can lead to depression Symptoms of onset depression are: 1. Feeling sad all the time 2. Feeling worthless 3. Feeling hopeless 4. Trouble sleeping 5. Loss of appetite
3. Frustration, disappointment, is a mental condition that cannot be accepted with the past. Until unable to accept the impact that occurred In stroke patients, there are frequent frustrations such as being unable to perform normal daily activities. Having to rely on other people all the time, etc. The manifestations of this emotion are: 1. The patient may be tired all the time 2. Forgetting activities that he used to be able to do 3. Feeling that he is always wrong.
4. Anger is an emotion that arises from many emotions and thoughts, such as anxiety. frustration, disappointment, etc., which emotions in some cases of cerebrovascular patients may be caused by changes in the brain or other stimuli that disturb the mood of the patient, such as the noise of people in the house Noise from the environment, weather, etc. can lead to anger.
5. Despair is a feeling of hopelessness, being worthless, having no point of your own. feeling that there is no purpose in life Living with negative thoughts for a long time I felt that the pain from this disease was endless. In some cases, if you have been in a mood of despair for a long time with depression. May cause the patient to have suicidal thoughts.
Treatment for each emotional state of stroke patients It must start with the family members in order to change their thoughts and emotions so that the patient feels good with their family members, for example
1. Should pay attention and encourage patients as they really are. 2. Understand the patient in terms of behavior and Thought changes 3. Expressing in words, facial expressions, and touching the patient to make the patient feel that we still care and not abandon the patient anywhere.
4. Listen to the patient’s thoughts and words. may invite to talk about various matters That makes the patient not feel stressed or too much pressure 5. In some patients there may be resistance. Rarely wanting to do activities that cannot be done by yourself should find other activities to supplement which is an activity that the patient can do Let the patient do so in order to make the patient feel himself still able to do various activities. 6. Should not scold or show emotions that the patient feels as a burden to the family. 7. Cheering, encouraging Rewarding on a regular basis Helping patients reduce stress, etc.
In addition, the home environment plays an important role.
Should provide a home environment that is comfortable in daily life. Place home appliances for the patient to move easily. Easy to grab things And arrange the environment to be suitable, look fresh and in an atmosphere that the patient likes. will make the patient’s emotional state change for the better
Will the emotional state of stroke patients be good or not? It does not depend on physical treatment alone. Psychological treatment of the patient must be Encouragement from family members and those around you will help improve the patient’s mood and encourage more effective stroke treatment. enable patients to return to their daily lives with quality