แบบประเมินการใช้ชีวิตประจำวันของ ผู้สูงอายุ ที่ไม่ควรมองข้าม!!!!
หลายๆท่านทางบ้าน เริ่มมี ผู้สูงอายุ ที่บ้าน เริ่มมีญาติผู้ใหญ่มีอายุกันมากขึ้น บางท่านยังใช้ชีวิตประจำวันได้ บางท่านเริ่มเคลื่อนไหวไม่สะดวกแล้ว วันนี้ทาง ReBRAIN จะมาแนะนำแบบประเมินการใช้ชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุแบบง่าย กันครับว่า ประเมินอะไรได้บ้างในผู้สูงอายุ และสามารถบ่งบอกอะไรได้บ้างว่า ผู้สูงอายุมีปัญหาอะไร
แบบประเมินการใช้ชีวิตประจำวันของ ผู้สูงอายุ katz index of independence in activities of daily living หรือเรียกสั้นๆว่า “katz index” เป็นแบบประเมินการใช้ขีวิตประจำวันของผู้สูงอายุในกลุ่มที่มีภาวะอาการป่วยเรื้อรังร่วมด้วย คะแนนรวมทั้งหมด เต็ม 6 คะแนน จะหมายถึง ผู้สูงอายุสามารถดูแลตัวเองได้และ 0 คะแนน หมายถึง ผู้สูงอายุไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้หรือ ช่วยเหลือตัวเองได้น้อย โดยมีหัวข้อประเมินทั้งหมด 6 หัวข้อ ได้แก่
- การอาบน้ำ แบ่งเป็น 0 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุต้องการคนช่วยเหลือขณะอาบน้ำมากกว่าส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายมากกว่า 1 ส่วนของร่างกาย/ ช่วยเหลืออาบน้ำให้
1 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุสามารถอาบน้ำได้เองหรือ ผู้สูงอายุต้องการความช่วยเหลือ 1 ส่วนของร่างกาย เช่น หลัง,บริเวณอวัยวะเพศ แขนหรือขาข้างที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้
- การแต่งตัว แบ่งเป็น 0 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุต้องการคนช่วยเหลือขณะแต่งตัวใส่เสื้อผ้า กางเกงและรองเท้า
1 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุสามารถหยิบเสื้อ กางเกงออกจากตู้เสื้อผ้าและสามารถนำมาสวมใส่ได้เอง สามารถใส่รองเท้าได้เองหรือต้องใช้คนช่วยเหลือในการใส่รองเท้า
- การเข้าห้องน้ำทำธุระ แบ่งเป็น 0 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุต้องการคนช่วยเหลือขณะเข้าห้องน้ำ ทำธุระในห้องน้ำ หรือไม่สามารถเข้าห้องน้ำได้ ต้องทำความสะอาดบนเตียง
1 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุสามารถเข้าห้องน้ำทำธุระ ถอดเสื้อผ้า กางเกงได้ด้วยตนเอง รวมทั้งสามารถทำความสะอาดบริเวณอวัยวะเพศได้เอง
- การเคลื่อนย้ายตัว แบ่งเป็น 0 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุต้องการคนช่วยเหลือขณะเคลื่อนย้ายตัวจากเตียงไปเก้าอี้ หรือต้องการความช่วยเหลือขณะเคลื่อนย้ายตัวตลอดเวลา
1 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุสามารถเคลื่อนย้ายจากเตียงไปเก้าอี้ได้เองหรือเคลื่อนย้ายโดยมีหรือไม่มีช่วยพยุงในการเคลื่อนย้ายตัวได้เอง
- การปัสสาวะ แบ่งเป็น 0 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุไม่สามารถกลั้นปัสสาวะ อุจจาระได้ หรือกลั้นได้เพียงบางส่วน 1 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุสามารถกลั้นปัสสาวะ อุจจาระได้เอง
- การรับประทานอาหาร แบ่งเป็น 0 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุต้องการความช่วยเหลือขณะรับประทานอาหารไม่ว่าจะเป็นอุปกรณ์ช่วย หรือคนช่วย โดยให้ความช่วยเหลือเพียงบางส่วนหรือต้องการความช่วยเหลือทั้งหมด 1 คะแนน เมื่อผู้สูงอายุสามารถรับประทานอาหารได้ด้วยตัวเอง โดยการหยิบอุปกรณ์ตักอาหารได้เอง สามารถให้คนอื่นช่วยเตรียมอาหารได้
แบบประเมิน ผู้สูงอายุ katz index of independence in activities of daily living
จะเห็นได้ว่า แบบประเมินดังกล่าวจะมีรูปแบบการประเมินการใช้ชีวิตประจำวันในเบื้องต้น รวมถึงประเมินถึงความสามารถของผู้สูงอายุว่าสามารถช่วยเหลือตัวเองได้มากน้อยแค่ไหน นอกจากแบบประเมินนี้แล้ว ยังมีแบบประเมินอื่นๆ ที่สามารถคัดกรองความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวันของผู้สูงอายุ รวมถึง ความแข็งแรงของร่างกายเบื้องต้นได้
ท่านผู้อ่าน ได้ประเมินตามแบบประเมินเบื้องต้นแล้ว อยากต้องการนักกายภาพบำบัดเพื่อช่วยฟื้นฟูร่างกาย เพิ่มความแข็งแรง รวมถึงเพิ่มสมรรถนะความสามารถของผู้สูงอายุที่บ้าน ReBRAIN มีทีมนักกายภาพบำบัดมากด้วยประสบการณ์พร้อมทั้งอุปกรณ์ทางกายภาพบำบัดพร้อมบริการดูแลทุกๆท่านที่ต้องการใช้บริการ
เอกสารอ้างอิง
Arik G, Varan HD, Yavuz BB, Karabulut E, Kara O, Kilic MK, et al. Validation of Katz index of independence in activities of daily living in Turkish older adults. Archives of gerontology and geriatrics. 2015;61(3):344-50.
Bailly V, Bourdel-Marchasson I. Assessment of Dependence in Activities of Daily Living Among Older Patients in an Acute Care Unit. Journal of visualized experiments : JoVE. 2020(163).
Rathnayake N, Karunadasa R, Abeygunasekara T, De Zoysa W, Palangasinghe D, Lekamwasam S. Katz index of activities of daily living in assessing functional status of older people: Reliability and validity of Sinhala version. Dialogues in health. 2023;2:100134.