AFO ช่วย ข้อเท้าตก ในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง

ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองเราพบว่ามีการสูญเสียของสมองในส่วน Upper motor neuron ทำให้ในขณะยืนผู้ป่วยจะมี ข้อเท้าตก ลง และในบางคนก็ยังเจอเท้าในลักษณะปลายเท้าจิกลงและบิดเข้าด้านในอีกด้วย เราจะสังเกตได้ชัดๆเลยก็คือตอนที่เดินเพราะตอนที่เดินเราจะเห็นเลยว่าผู้ป่วยมีจะปลาย ข้อเท้าตก สาเหตุก็จะมาจากการตึงตัวที่เพิ่มขึ้นของกลุ่มกล้ามเนื้อในกลุ่มที่ทำหน้าที่กระดกข้อเท้าลง(Plantar flexion) ร่วมกับท่าทางที่ไม่เหมาะในระหว่างทำกิจกรรมต่างๆ ยิ่งถ้าปล่อยทิ้งไว้ระยะเวลานานเนี่ยก็จะเกิดการยึดติดของข้อในท่าปลาย ข้อเท้าตก อีกด้วย

การใส่อุปกรณ์ดามชนิดสั้น หรือที่เราเรียกว่า AFO : Ankle Foot Orthosis

เป็นอุปกรณ์ที่เรานิยมเลือกใช้มากที่สุดในการช่วยปรับท่าทางการเดินในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง  จุดประสงค์เพื่อควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเท้า ลดการผิดรูปของข้อเท้า ลด ข้อเท้าตก และช่วยเรื่อง ข้อเท้าตก ในส่วนของ AFO ก็จะมีหลายชนิดหลายแบบขึ้นอยู่กับรูปร่าง ขอบ ชนิดของวัสดุ จะผลิตจากการหล่อแบบเฉพาะราย หรือแบบสำเร็จรูปก็มี ขึ้นอยู่กับความจำเป็นของผู้ป่วยแต่ละคน โดยที่นิยมใช้ทั่วไปจะมี 2 แบบคือ แบบโลหะ และแบบพลาสติก

                                        

วิธีการสวมใส่ AFO 

1. สวมใส่ถุงเท้าแบบยาวร่วมกับการใส่ AFO ทุกครั้งเพื่อป้องกันผิวหนังของผู้ป่วยและช่วยดูดซับเหงื่อ
2. การใส่ AFO ต้องเลื่อนตำแหน่งของส้นเท้าให้ชิดและตรงตำแหน่งกับอุปกรณ์ จากนั้นรัดสายบริเวณข้อเท้า/ใกล้ข้อเท้า (1) และหน้าแข้ง (2) และตามด้วยสายรัดที่เท้า (3) ตามลำดับดังภาพ 

1. รองเท้าที่ดีควรใช้เป็นรองเท้าผ้าใบหรือรองเท้าหุ้มส้นที่สามารถรองรับกับ AFO ได้ ไม่ควรสวมรองเท้าแตะเพราะมีพื้นที่ด้านในไม่เหมาะสมกับอุปกรณ์และไม่มั่นคงอีกด้วย

ในครั้งแรกหลังจากการใส่อุปกรณ์ควรสังเกตหลังจากการใส่อุปกรณ์ ควรถอดออกมาสังเกตอาการว่า มีรอยแดงไหม ถ้ามีรอยแดงควรจางหายไปภายใน 20-30 นาที และสามารถใส่อุปกรณ์ต่อโดยเพิ่มจำนวนชั่วโมงได้ แต่ถ้ามีรอยแดงและไม่จางหายไปควรติดต่อผู้เชี่ยวชาญเนื่องจากอุปกรณ์อาจไม่เหมาะสมกับผู้ป่วย

ตารางการแนะนำการส่อุปกรณ์ตามคำแนะนำของ Clinical Practice Guidelines for Stroke Rehabilitation 

วันที่ 1-2          ใส่อุปกรณ์ช่วงเช้า 30 นาที และใส่ต่อในช่วงบ่ายอีก 30 นาที

วันที่ 3- 4         เพิ่มเวลาการใส่อุปกรณ์เป็นช่วงเช้า 2 ชั่วโมง และช่วงเย็น 2 ชั่วโมง

วันที่ 5-10        ใส่อุปกรณ์ตลอดช่วงเช้า แล้วถอดออกช่วงพักเที่ยง จากนั้นใส่อุปกรณ์อีกครั้งในช่วง บ่ายแล้ว  

                     ถอดอุปกรณ์ในช่วงเย็น

หลังจากวันที่ 10 หากไม่พบปัญหาใดๆ ในการใช้อุปกรณ์ สามารถใส่อุปกรณ์ได้เต็มวัน แต่ควรถอดพักขาของ 

                     คนไข้ในช่วงเย็น

การใส่ AFO นั้นจะช่วยให้ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองสามารถยืน เดิน ได้มั่นคงมากยิ่งขึ้น ก่อนจะสวมใส่ควรศึกษาถึงวัตถุประสงค์ในการใช้งาน ลักษณะอุปกรณ์และวัสดุที่นำมาใช้ควรเหมาะสมกับผู้ป่วย ควรได้รับคำแนะนำหรือคำปรึกษาจากผู้ที่มีความเชี่ยวชาญก่อนการใช้งาน เพราะอาจส่งผลให้ได้รับผลเสียหรือเกิดภาวะอื่นๆที่ไม่ต้องการตามมาได้

อ่านบทความเพิ่มเติมที่นี่

FACEBOOK :: ReBRAIN

อ้างอิง

1. พรพิมล,ทิพยรัตน์/Clinical Practice Guidelines for Stroke Rehabilitation/ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 3/ปี 2559

AFO helps with ankle drop in patients with cerebrovascular disease

In stroke patients, we found that there is a loss of the upper motor neurons in the brain. As a result, while standing, the patient will have the ankle drop, and in some people, the foot may still have the toes digging in and twisting inward. In as well We can clearly notice this when walking because when walking we can see that the patient has a droopy toe. The cause comes from increased tightness of the muscle group responsible for plantar flexion, along with inappropriate postures during various activities. If left untreated for a long period of time, joint adhesions in the toe-down position will also occur.

Inserting a short brace Or what we call AFO: Ankle Foot Orthosis is the device we most commonly use to help adjust walking posture in stroke patients. The purpose is to control ankle movement. Reduce ankle deformity and help with ankle drops. As for AFOs, there are many types and styles depending on the shape, edge, and type of material. They are produced from individual castings. Or there is also a ready-made one. It depends on the needs of each patient. There are 2 commonly used types: metal and plastic.