ภาวะ เท้าแบน (Flat foot)
เท้าแบน หลายๆคนคงไม่เคยได้ยินกันซักเท่าไหร่นัก เพราะโดยปกติแล้วโครงสร้างปกติของเท้านั้นจะประกอบไปด้วยกระดูกเท้าที่มีการวางตัวเรียงกัน ทำให้เกิดแอ่งเว้าทางด้านใน และยังมีเอ็นของกล้ามเนื้อ รวมไปถึงเอ็นที่ยึดกระดูกกับกระดูกคอยประคองไว้ ซึ่งส่วนเว้านี้จะช่วยลดแรงกระแทกในขณะทำกิจกรรม และยังเป็นตัวกระจายแรงไปตามโครงสร้างของเท้า และถ้าหากในส่วนนี้เกิดการบาดเจ็บหรือมีรูปแบบที่ผิดปกติก็ทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ อย่างเช่น ภาวะเท้าแบน
ภาวะเท้าแบนหรือ “ Pes planus “ คือภาวะการสูญเสียส่วนโค้งของฝ่าเท้า รวมไปถึงภาวะความผิดปกติของส้นเท้า ซึ่งทำให้ส่วนโค้งของฝ่าเท้าเกิดการล้มในขณะยืนลงน้ำหนักหรือเดินส่งผลให้มีอาการปวด รวมไปถึงทำให้เกิดการเดินที่ผิดปกติได้ ซึ่งสามารถเกิดได้ทุกเพศทุกวัย โดยจะขึ้นอยู่กับการใช้ชีวิตประจำวันของแต่ละบุคคล
สาเหตุการเกิดมีดังนี้
ภาวะความผิดปกติของเอ็นที่เท้าและฝ่าเท้ารวมไปถึงข้อเท้า ซึ่งการผิดรูปของเท้าทำให้โครงสร้างภายในของเท้ามีรูปแบบที่ผิดแปลกไป โดยจะส่งผลต่อการเดิน
โรคเบาหวานและโรคอ้วน เนื่องจากคนอ้วนนั้นจะมีน้ำหนักที่ค่อนข้างมาก หรือมี BMI สูงกว่าค่ามาตรฐาน โดยจะส่งผลต่อโครงสร้างภายในของเท้า โดยเฉพาะเอ็นใต้ฝ่าเท้าจะถูกยืด ทำให้เท้าเกิดการเสียสมดุล ส่งผลให้เกิดเท้าแบนตามมาในอนาคต
การบาดเจ็บของข้อเท้าและเท้า โดยอาจเกิดได้จากอุบัติเหตุที่ทำให้เอ็นข้อเท้าเกิดการฉีกขาด ส่งผลให้เกิดการเดินที่ผิดปกติ ทำให้เกิดการเสียสมดุลของเท้าตามมา
การเปลี่ยนถ่ายเอ็นกล้ามเนื้อบริเวณข้อเท้า ส่งผลทำให้ความสมดุลของเท้าสูญเสียไป นำไปสู่การเกิดเท้าแบนได้
โรคบางโรคที่มีผลต่อกระดูกและกล้ามเนื้อ เช่น ข้อเสื่อมที่ข้อเท้า, กล้ามเนื้ออ่อนแรง, ภาวะฝ่อลีบของกล้ามเนื้อ เป็นต้น
พันธุกรรม
หญิงตั้งครรภ์ ซึ่งมักพบในช่วงไตรมาตรสุดท้ายมากที่สุด เนื่องจากจะเป็นช่วงที่เด็กในครรภ์มีน้ำหนักที่มากขึ้น ซึ่งน้ำหนักจะส่งผลต่อโครงสร้างภายในของเท้า
แนวทางการรักษา
วัตถุประสงค์ในการรักษาภาวะเท้าแบนนี้เพื่อลดอาการปวด เพิ่มความยืดหยุ่นของเท้า เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ และกระตุ้นการรับความรู้สึกของข้อเท้า
1.พัก(หากมีอาการปวดมากให้พักการทำกิจกรรม)
2.การบำบัดด้วยความเย็น
3.การนวดเพื่อผ่อนคลาย
4..ใช้เครื่องมือทางกายภาพ เช่น อัลตราซาวนด์ เครื่องกระตุ้นไฟฟ้า
5.ออกกำลังกายยืดกล้ามเนื้อโดยเฉพาะกล้ามเนื้อน่อง
- ออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ บริเวณข้อเท้าที่ผิดปกติ
- กระตุ้นการรับความรู้สึกของข้อต่อ โดยฝึกเดินลงน้ำหนักบริเวณปลายเท้าและส้นเท้า
- ใส่รองเท้าที่เหมาะสม อาจมีแผ่นรองรองเท้าเพื่อใช้สำหรับรองรับส่วนโค้ง บริเวณฝ่าเท้าเพื่อช่วยในการลดปวด
อย่างไรก็ตามภาวะนี้ สามารถทำการรักษาได้ในหลายรูปแบบ จะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของแต่ละบุคค บางคนอาจจะมีแค่อาการปวดเมื่อทานยาลดปวดก็สามารถทำให้อาการดีขึ้นได้ แต่ถ้าหากมีการออกกำลังกายเพื่อปรับเปลี่ยนโครงสร้างของข้อเท้าร่วมด้วย จะทำให้สามารถลดการบาดเจ็บและป้องกันการเกิดซ้ำได้ แต่ในกรณีที่มีอาการรุนแรงอาจจะต้องเลือกแนวทางการรักษาโดยการผ่าตัด แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ขึ้นอยู่กับอาการของแต่ละบุคคล แนะนำให้ปรึกษานักกายภาพบำบัดหรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อแนะนำแนวการรักษาที่ตรงจุดมากขึ้น
อ้างอิง
Abdel-Fattah MM, Hassanin MM, Felembane FA, Nassaane MT. Flat foot among Saudi Arabian army recruits: prevalence and risk factors. Eastern Mediterranean Health Journal. 2006;12(1-2):211-7.
2. Suciati T, Adnindya MA, Septadina IS, Pratiwi PP. Correlation between flat feet and body mass index in primary school students. IOP Conf. Series: Journal of Physics. 2019; 1246 : 012063 doi:10.1088/1742-6596/1246/1/012063
Flat feet
Flat feet, many people have never heard of it. Because usually the normal structure of the foot is composed of foot bones that are arranged in a row. causing a concave inside And there are also tendons of muscles. including the ligaments that hold the bone to the bone to support it which this concave will reduce the impact force while doing activities It also distributes the force along the structure of the foot. And if in this section an injury or an abnormal form can cause injuries such as flat feet.